Cảng Hải Phòng - nơi Cty Apromaco thuê Vinacontrol Hải Phòng giám định hàng. Ảnh: Khắc Hạnh

Theo tìm hiểu chúng tôi được biết, ngày 27/7/2011, Cty Apromaco ký hợp đồng bán phân bón ure cho Cty Dreymoor Fertilizers Overseas PTE LTD của Singapore. Để công việc thuận lợi, Cty Apromaco đã mời cơ quan chuyên về giám định là Vinacontrol Hải Phòng tham gia. Theo thỏa thuận, Vinacontrol Hải Phòng có trách nhiệm giám định: Chất lượng, mớn nước và tally (số lượng), đồng thời giám sát việc nhận và đưa số phân bón ure lên tàu Asian Compass tại Cảng Hải Phòng. Việc chuyển phân bón lên tàu được thực hiện từ ngày 20/8 đến 29/8/2011, sau đó tàu hàng sẽ lên đường tới Cảng Kaohsiung, Đài Loan.

Ngày 28/8/2011, Vinacontrol Hải Phòng gửi tới Apromaco Chứng thư giám định về số lượng 11C01HX3868-01 (do Phó Trưởng Phòng Giám định 1 Nguyễn Quốc Mạnh ký) khẳng định số lượng hàng Cty Apromaco xếp lên tàu Asian Compass là 107.400 bao nguyên vẹn, tương đương: 5.370 tấn.

Hôm sau, ngày 29/8/2011, Vinacontrol Hải Phòng tiếp tục gửi tới Apromaco Chứng thư giám định về số lượng 11C01HX3868-01 (cùng số với chứng thư ngày 28/8/2011, do Trưởng Phòng Giám định 1 Đinh Ngọc Quang ký) nêu rõ: Số lượng thực kiểm là 109.400 bao (tương đương 5.470 tấn - mỗi bao 50kg) - PV.

Tuy nhiên, cũng trong ngày 29/8/2011, Vinacontrol Hải Phòng tiếp tục gửi tới Cty Apromaco Chứng thư giám định mớn nước  11C03HH3871-01 nêu rõ, căn cứ vào mớn nước cho thấy, số lượng hàng xếp lên tàu Asian Compass là 5.201,839 tấn. Nghĩa là, số lượng đo theo mớn nước bị hụt tới 268,161 tấn.

Nếu đúng theo bản chất thì số lượng 109.400 bao phân, tương đương 5.470 tấn sẽ phải cho kết quả hoàn toàn trùng khớp với việc đo bằng mớn nước. Xin nhắc lại, ngay trong Chứng thư giám định về số lượng 11C01HX3868-01 ngày 29/8/2011, Vinacontrol Hải Phòng đã khẳng định số bao phân ure được chuyển lên tàu là bao nguyên vẹn nên không có chuyện thất thoát phân để dẫn tới việc thiếu hụt hàng khi chuyển lên tàu.

Câu hỏi đặt ra ở đây là: Vì sao có sự chênh lệch lớn đến vậy khi cùng 1 lúc Vinacontrol Hải Phòng thực hiện hết các công đoạn đo, kiểm, nhưng lại cho ra đời 2 kết luận hoàn toàn khác nhau.

Theo đại diện Cty Apromaco, vận đơn đường biển được lập căn cứ vào Chứng thư giám định mớn nước  11C03HH3871-01 và khách hàng nước ngoài chỉ thanh toán tiền hàng cho số lượng 5.201,839 tấn. Như vậy, trong phút chốc, Cty Apromaco đã bị thất thoát tới 268,161 tấn phân bón, tương đương khoảng 3 tỷ đồng.

Để làm rõ sự việc, Cty Apromaco đã nhờ Vinacontrol Hải Phòng niêm phong hàng.

Về phía mình, Vinacontrol Hải Phòng đã thuê SGS Đài Loan là 1 đơn vị giám định có uy tín quốc tế, thay mặt giám sát quá trình dỡ hàng và thực hiện giám sát khối lượng qua cân, nếu người mua hàng tổ chức nhận hàng qua cân; còn nếu người mua hàng không nhận hàng qua cân thì chỉ giám định khối lượng qua mớn nước.

Kết quả giám định khối lượng hàng ure dỡ khỏi tàu tại cảng đến bằng phương pháp giám định mớn nước của SGS Đài Loan là 5.202 tấn. Kết quả giám định này chỉ chênh lệch rất ít (0,161 tấn) so với kết quả giám định tại cảng xếp hàng. Như vậy có thể thấy, việc thiếu hụt hàng đã xảy ra ngay tại Cảng Hải Phòng.

Sau nhiều lần Cty Apromaco gửi công văn tới  Vinacontrol Hải Phòng và đơn vị chủ quản của Cty này là Cty Cổ phần Tập đoàn Vinacontrol yêu cầu làm rõ sự việc và có trách nhiệm với thiệt hại của khách hàng, ngày 12/6/2012, ông Nguyễn Văn Nguyên, Giám đốc Vinacontrol Hải Phòng đã tới trụ sở của Cty Apromaco làm việc. Tại biên bản làm việc, ông Nguyễn Văn Nguyên khẳng định: “Vinacontrol Hải Phòng xác nhận thiệt hại của Apromaco là thực tế và chấp nhận bồi thường trách nhiệm đối với thiệt hại của Apromaco”. Thế nhưng, phía Vinacontrol Hải Phòng cho rằng, mức độ bồi thường trách nhiệm tính bằng 10 lần phí giám định số lượng (mức tối đa theo Luật Thương mại) sau khi trừ đi phí giám định (vì phí giám định chưa thu), tức 7.803 USD.

Trao đổi với báo chí, bà Nguyễn Kim Oanh, Phó Tổng Giám đốc Cty Apromaco bức xúc: Vinacontrol Hải Phòng thừa nhận thiệt hại thực tế của chúng tôi bắt nguồn từ việc đo kiểm của họ nhưng lại bồi thường số tiền chưa đầy 160 triệu đồng trong khi thiệt hại của chúng tôi tới 3 tỷ đồng. Không chỉ có vậy, sau buổi làm việc này lãnh đạo Vinacontrol Hải Phòng cũng như lãnh đạo Cty Cổ phần Tập đoàn Vinacontrol thường xuyên né tránh không muốn giải quyết sự việc đến cùng. “Vinacontrol Hải Phòng không tôn trọng khách hàng, né tránh sự thật, cũng có nghĩa là họ đang không tôn trọng chính mình, không tôn trọng chữ tín như bản chất công việc mà Vinacontrol Hải Phòng đang làm. Chúng tôi sẽ làm tất cả những gì có thể để bảo vệ quyền lợi của mình” - Phó Tổng Giám đốc Cty Apromaco nhấn mạnh.