Đánh thuế nhà thứ hai, luật chưa ban hành, giới thạo tin đã nghĩ đến cách lách luật

Nhiều chiêu lách luật

Trong vai người mua nhà để đầu tư, phóng viên Báo Thanh tra được chị N.T.M - một người sở hữu nhiều nhà, đất đang muốn bán cho biết: “Nếu mua để bán lại thì cứ yên tâm, sẽ không phải đóng thuế thu nhập cá nhân, chỉ cần cho con, cháu  hoặc ai đó tin tưởng, chưa có nhà đứng tên là được”. 

Chị M còn cho biết, chị đã mua đi bán lại nhiều nhà đất, nên nhiều kinh nghiệm, có nhiều chiêu để lách. “Có thể làm hai hợp đồng, hợp đồng công chứng để đóng thuế, kê khai giá bán chỉ bằng một nửa có khi 1/5 giá thật, khi đó tiền thuế rất ít, hoặc mua rồi thì làm giấy cho, tặng… nếu cho con, sau 183 ngày (theo quy định) bán sẽ không phải đóng thuế”, chị M chỉ cách.

Đó là chiêu “lách” thuế thu nhập cá nhân khi bán căn nhà thứ hai, “nhưng nếu đánh thuế đối với người sở hữu căn nhà thứ hai trở đi thì cũng vẫn lách kiểu đó”, chị M khẳng định.

Trả lời câu hỏi, làm sao xác định được người sở hữu căn nhà thứ hai để thu thuế, một cán bộ thuế ở quận Tân Bình, TPHCM cho biết, hiện nay đang đánh thuế 2% đối với người bán căn nhà thứ hai và để xác định căn nhà thứ hai chỉ cần nhập số chứng minh nhân dân, hệ thống sẽ thể hiện hết. Tuy nhiên, nếu người có căn nhà thứ hai nhờ người khác đứng thì cơ quan thuế cũng không xác định được và nếu biết cũng không xử lý được, vì không có căn cứ

“Về xác định giá bán, sẽ có quy định mức giá tối thiểu theo tuyến đường, nếu giá bán thấp hơn quy định thì lấy giá bán theo quy định, nếu giá cao hơn quy định thì lấy giá bán", cán bộ thuế này nói.

Cần xác định căn nhà thứ hai

Chuyên gia kinh tế - TS Nguyễn Trí Hiếu cho hay, về chủ trương của Bộ Tài chính rất đúng khi đánh thuế đối với những người sở hữu căn nhà thứ hai trở đi, bởi vì những người có thể mua được căn nhà thứ hai thường là những người kinh doanh, nhà đầu tư và họ có thu nhập cao. Tuy nhiên, để xác định căn nhà thứ hai sau căn nhà thứ nhất sẽ là việc khó khăn. Khó khăn trong việc xác định sở hữu sẽ dẫn tới có một số người thì bị đánh thuế, số khác không bị phát hiện nên tránh được thuế và gây ra sự bất công. Chưa kể đánh thuế căn nhà mà giá trị nhà thì thay đổi mỗi năm, vậy đánh thuế là điều không dễ dàng.

Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP HCM

Về mặt chủ trương chúng tôi rất đồng tình với ý tưởng của Bộ Tài chính. Tuy nhiên, lo ngại nhất là khi luật chưa ban hành đã có những kẽ hở; luật chưa ban hành, giới thạo tin đã nghĩ đến cách lách luật. Thậm chí, ý tưởng đưa ra tốt, nhưng không có khảo sát thực tế, đánh giá đúng thực tế nên không giải quyết được vấn đề.

Theo ông Hiếu, để cơ quan quản lý giám sát được việc này cần có sự trợ giúp của hệ thống công nghệ thông tin, cần có hệ thống thông tin tập trung tại trung ương.

Theo quan điểm của ông Nguyễn Trung Tín, Phó Tổng Giám đốc Cty An Gia Investment, đề xuất đánh thuế cũng là điều nên đưa ra vì mục đích của cơ quan Nhà nước là để  quản lý tốt hơn đối với thị trường bất động sản, ngăn chặn các tiêu cực trong sở hữu tài sản của cá nhân. Tuy nhiên, việc đánh thuế sở hữu căn nhà thứ hai sẽ gặp nhiều thách thức, nên cần có thời gian và phải đưa vào lộ trình cụ thể chứ không nên thực hiện ngay.

Cũng theo ông Hiếu, tại Mỹ chẳng hạn, họ không đánh thuế trên giá trị nhà mà đánh thuế trên giá trị đất, thuế đất do mỗi địa phương đưa ra. Với căn nhà đầu tiên, chính phủ hỗ trợ người mua nhà bằng cách không đánh thuế phần thu nhập dùng để trả lãi cho các ngân hàng. Với căn nhà thứ hai, tất cả các thu nhập để trả lãi cho ngân hàng đều phải chịu đánh thuế như tất cả các thu nhập khác.

Về việc đánh thuế bao nhiêu thì hợp lý, phải tùy theo mỗi địa phương, vùng đô thị khác so với cùng nông thôn. Nên để cho địa phương định giá đất và đánh thuế dựa trên giá đất. Mức đánh thuế có thể từ 2% - 10% trên giá trị đất là hợp lý. Khi anh mua căn nhà thứ 2, 3, 4, 5 cũng tương tự như vậy nhưng là đánh thuế trên giá trị đất chứ không phải giá trị nhà. Nếu những căn nhà thứ 2, 3, 4, 5… đó anh mua để kinh doanh thì buộc lòng sẽ bị đánh thuế toàn bộ giá trị căn nhà.

Nghiêm Lan