Khoảnh đất vừa được cày xới để lấy đá.

Tới huyện Gio Linh, đâu cũng nghe thấy tiếng máy xúc, tiếng búa đập đá inh ỏi. Thiên nhiên đã tạo cho vùng đất này trữ lượng đá rất lớn trong vườn, ngoài ngõ và cả ngoài đồng ruộng… nơi nào cũng thấy đá xuất hiện. Cũng chính vì thế, việc khai thác đá cũng trở nên nhộn nhịp khác thường.

Đá được xới tung và chất cao thành từng đống để tiện cho việc khai thác.

Trữ lượng đá tập trung nhiều nhất là ở Gio An, Gio Bình và một số xã lân cận. Đá ở đây chủ yếu là đá tổ ong, đá xanh thường được dùng trong các công trình xây dựng. Các mỏ đá ở đây được người dân tự mua bán qua tay với nhau, tùy theo trữ lượng mà có giá trị riêng, trung bình từ 20 - 30 triệu đồng/mỏ. Máy xúc được thuê làm việc theo giờ, trung bình mỗi giờ là 400 ngàn đồng. Anh Lê Duy Hải (34 tuổi) chủ một mỏ đá tại xã Gio An cho biết: “Đá ở đây chỉ cần đào xuống chưa tới 1m là có. Khai thác dễ, đầu ra cao nên chúng tôi tổ chức khai thác thôi. Mỗi xe ben 5 khối có giá 700 nghìn đồng. Anh em chẻ đá cũng tùy số lượng mà lấy tiền, cứ chẻ 1 xe được 300 nghìn đồng”.

Ngay cả vườn nhà cũng có loại đá xanh.

Tại thôn Hảo Sơn, những chiếc máy xúc đang giờ nghỉ trưa nằm la liệt, bên những cánh đồng bị xới tung để lại một khoảng trống với nhiều hố sâu, rộng vài chục m2. Những khối đá sau khi được chẻ thành sản phẩm được chất đống cao chờ thương lái tới mua.

Dẫn chúng tôi thăm một vòng, ông Hoàng Văn Vinh, người dân nơi đây cho biết: “Mấy tháng nay, nhiều người đến hỏi mua nên tình trạng khai thác đá diễn ra nhộn nhịp hơn. Người ta thuê cả máy móc cày xới, người đập đá chan chát biến nơi đây thành một công trường”.

Đá được chất đống giữa rừng cao su.

Việc khai thác đá ở Gio Linh diễn ra từ nhiều tháng nay gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường sống và làm giảm diện tích đáng kể đất canh tác, phá hủy nghiêm trọng hoa màu… nhưng chưa có sự vào cuộc của cơ quan chức năng. Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Đức Bình, Trưởng thôn Hảo Sơn nói: “Việc khai thác đá ở đây chủ yếu để tiện cho sản xuất. Nhưng, thấy trữ lượng lớn nên nhiều người nảy sinh chuyện khai thác đá đem bán. Cũng vì thế, thời gian gần đây xã Gio An nóng lên vì việc mua, bán đá”. Khi được hỏi về hướng phát triển, quy hoạch cho những mỏ đá trên địa bàn, ông Bình khẳng định: “Sắp tới, xã sẽ thành lập ban quản lý nhằm quy hoạch, sử dụng và khai thác các mỏ đá, ngăn chặn hiện tượng khai thác đá tràn lan như hiện nay. Đồng thời, chúng tôi sẽ liên hệ với các doanh nghiệp trên địa bàn trong việc tận thu có hiệu quả nguồn đá sẵn có, tạo việc làm ổn định cho người dân trên địa bàn”.

Từng khối đá chẻ với đủ các kích cỡ được tập kết thành đống chờ vận chuyển.

Đăng Đức - Hoàng Thanh