Ngày 23/04/2010, Hy Lạp là nước đầu tiên trong khối sử dụng đồng tiền chung châu Âu euro phải lên tiếng xin Liên hiệp Châu Âu và Quỹ Tiền tệ Quốc tế giúp đỡ để đối phó với hiểm họa vỡ nợ. Thâm hụt ngân sách tăng vọt trong lúc nước này phải gánh vác một khoản nợ công quá lớn. Khủng hoảng Hy Lạp đã buộc châu Âu phải lao vào trợ giúp, nhưng một năm sau, khối euro vẫn bị khủng hoảng nợ công đe dọa.

Để tránh tác động dây chuyền, có nguy cơ phá hoại nền tảng của liên minh tiền tệ mà mình đã dày công xây dựng, sau một thời gian ngắn chần chờ, Liên hiệp Châu Âu phối hợp với IMF, đã cấp khoảng 110 tỷ euro tín dụng cho Hy Lạp, với hy vọng là khoanh vùng được cuộc khủng hoảng.

Tuy nhiên, chỉ ít lâu sau đến lượt Ireland gặp khó khăn tương tự và lên tiếng cầu cứu. Thế là các định chế tài chính lại phải bỏ ra thêm 85 tỷ euro khác để chi viện cho Dublin vào mùa thu năm ngoái. Sau Ireland, mới đây ngày 06/04, đến lượt Bồ Đào Nha gặp khó khăn và cấp tốc xin cứu trợ vỡ nợ. Liên hiệp Châu Âu lại phải thương thảo bàn kế hoạch giúp đỡ, dự trù là đến tháng Năm này sẽ thông qua được gói trợ giúp Lisbon.

Bất chấp hàng trăm tỷ euro bỏ ra, giới quan sát cho là khối sử dụng đồng euro chưa ra khỏi vòng hiểm nghèo của một cuộc khủng hoảng nợ công toàn diện. Khó khăn vẫn tồn tại rất nhiều ở các nước đã được giúp đỡ. Tại Hy Lạp chẳng hạn, tình trạng vẫn nguy kịch, kinh tế thì bị suy thoái trong lúc nợ công thì tăng cao. Điều này đã tạo ra nhiều mối hoài nghi về khả năng Athens hoàn trả được các món nợ mà họ đã vay, mới cũng như cũ.

Còn tại Ireland, tình hình của các ngân hàng vẫn là một mối quan ngại lớn. Ngay cả tại một số nước khác trong khối sử dụng đồng euro như Tây Ban Nha và Bỉ, tình hình cũng đáng ngại. Tình trạng thâm thủng ngân sách và nợ công quá cao tại các nước này cũng có thể bị giới đầu cơ quốc tế lợi dụng và khuynh đảo. IMF mới đây đã lên tiếng cảnh báo về tính chất “dễ lâm nguy” của các ngân hàng châu Âu.

Điều đáng ngại hơn là cuộc khủng hoảng tài chính đã và đang diễn ra đã có hậu quả chính trị và xã hội rõ nét. Để giảm thiếu hụt ngân sách, chính phủ các nước, nhất là tại các quốc gia phải ngửa tay xin trợ giúp, đã phải thực hiện các chính sách thắt lưng buộc bụng càng lúc càng chặt. Điều này càng lúc càng gây thêm bất mãn trong quảng đại quần chúng.

Tại các nước khác, nhiều người cũng bất bình trước việc tiền thuế họ đóng lại được dùng vào việc cứu cấp các nước “bê bối” trong khu vực đồng Euro, đào sâu vết rạn nứt giữa các quốc gia phía Bắc, được cho là nghiêm túc hơn, và các nước phương Nam.

Một trong tác động xã hội cụ thể là sự vươn lên của các thành phần cực hữu, mà ví dụ rõ nhất là trường hợp Phần Lan. Tại đây, cánh hữu cực đoan tập hợp trong đảng “Những người Phần Lan Đích thực” đã thực hiện được một bước đột phá ngoạn mục nhân cuộc bầu cử vừa qua, nhờ chiêu bài phản đối việc hỗ trợ tài chính cho Bồ Đào Nha và các nước khác.

Kỳ Sơn