Rác thải ứ đọng nhiều nơi, gây ONMT nghiêm trọng

Dự án “hoành tráng”
   
Năm 2003, UBND tỉnh Thanh Hóa thống nhất cho Cty Cổ phần (CTCP) AE Toàn Tích Thiện (Hà Nội) làm chủ đầu tư xây dựng Nhà máy Xử lý chất thải rắn và sản xuất phân hữu cơ tại thị xã Bỉm Sơn. Theo đề án, tổng mức đầu tư của dự án (D.A) là 63.596.668.800 đồng và trang thiết bị công nghệ mới hoàn toàn nhập từ Cộng hòa Liên bang Đức. Dự kiến, đến năm 2005, nhà máy sẽ đi vào hoạt động. Để thực hiện D.A “hoành tráng” này, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ra quyết định thu hồi 100.422 m2 đất của Nông trường Hà Trung và phường Đông Sơn, thị xã Bỉm Sơn (trong đó đất trồng rừng 40.409m2, đất trồng mía 57.753m2, đất giao thông không số thửa 2.260m2). Thời hạn thuê đất đối với D.A là 30 năm.

Sau khi có quyết định thu hồi đất của UBND tỉnh Thanh Hóa, các ban, ngành thị xã Bỉm Sơn đã tích cực vào cuộc đôn đốc các đơn vị nhanh chóng nhận tiền bồi thường giải phóng mặt bằng, bàn giao đất cho chủ đầu tư tổ chức thi công nhà máy. Thế nhưng, gần 8 năm trôi qua, CTCP AE Toàn Tích Thiện chỉ xây dựng được “vỏ bọc” đằng ngoài gồm: Tường rào bao quanh; 1 nhà xưởng rộng 34m, dài 117m; 1 dãy nhà làm việc lợp ngói 5 gian và đường điện cao thế. Còn lại các trang thiết bị, công nghệ hiện đại thì “biệt vô âm tín”. Trong khi đó, thị xã Bỉm Sơn lại đang phải đối mặt với tình trạng rác thải ứ đọng, không có nơi chứa, chôn ủ, gây ONMT nghiêm trọng.

Hiện nay, tại thị xã Bỉm Sơn, trung bình mỗi ngày, người dân và các doanh nghiệp thải ra tới 80 tấn rác thải. Để đối phó với tình trạng này, thị xã Bỉm Sơn đã xây dựng tạm 6 ô chứa, chôn ủ rác với diện tích 16.362m2, thể tích 40.121m3 ngay cạnh nhà máy bị “đắp chiếu”. Tuy nhiên, do lượng rác thải quá lớn, các ô chứa đã đầy, rác thải tràn ngập khắp nơi. Một người dân ở đây cho biết: Các ô chứa rác thải đã đầy từ lâu, cơ quan chức năng phải dùng máy nén xuống để tiếp tục chôn ủ. Hằng ngày mùi xú uế, hôi thối bốc lên nồng nặc, nước thải ngấm xuống ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân.

Vi phạm nghiêm trọng luật đất đai

Trao đổi với PV Báo Thanh tra, ông Tống Thanh Bình, Phó Chủ tịch UBND thị xã Bỉm Sơn cho biết: Thị xã cũng rất bức xúc, nhiều lần đã chỉ đạo các ban, ngành chức năng kiểm tra việc sử dụng đất của CTCP AE Toàn Tích Thiện. Đồng thời, có thông báo yêu cầu Cty tiếp tục thực hiện D.A và báo cáo khả năng tài chính, nhưng đến nay vẫn rơi vào im lặng. Năm 2004, UBND tỉnh Thanh Hóa cũng đã cấp giấy ưu đãi đầu tư cho CTCP AE Toàn Tích Thiện như: Được hưởng thuế suất thu nhập doanh nghiệp 25%; miễn tiền thuê đất trong thời gian 10 năm và giảm 50% cho năm tiếp theo; được miễn thuế nhập khẩu máy móc, thiết bị... Tuy nhiên, đến nay D.A này vẫn nằm “đắp chiếu”. “Do quá tải về rác thải, đã nhiều lần chúng tôi tìm tới CTCP AE Toàn Tích Thiện ở Hà Nội để làm việc, nhưng địa chỉ của Cty này liên tục thay đổi nên chính quyền cũng bất lực”, ông Bình nói.

Theo Báo cáo số 136/TH ngày 18/5/2010 của CTCP AE Toàn Tích Thiện, việc chậm tiến độ là do việc lập D.A không phù hợp với thực tế địa phương, chưa tìm được đối tác cung cấp công nghệ rác thải phù hợp. Đồng thời, Cty cam kết đến tháng 10/2010 sẽ khởi động lại D.A, tháng 8/2011 lắp ráp thiết bị và đến quý I/2012 mới đưa nhà máy vào sản xuất.

Trước tình hình trên, tháng 7/2010, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Thanh Hóa đã thanh tra việc sử dụng đất làm D.A của CTCP AE Toàn Tích Thiện. Kết luận chỉ rõ: Cty chưa thực hiện song D.A, chậm tiến độ đầu tư xây dựng D.A, vi phạm khoản 12, Điều 38 Luật Đất đai năm 2003. Đề nghị tỉnh Thanh Hóa cho phép CTCP AE Toàn Tích Thiện tiếp tục thực hiện D.A. Nếu Cty không thực hiện, đề nghị UBND tỉnh Thanh Hóa thu hồi diện tích đất đã cấp và không bồi thường bất kỳ một khoản kinh phí nào.

Hiện, người dân ở thị xã Bỉm Sơn đang nghi ngờ trước những lời “hứa” của CTCP AE Toàn Tích Thiện. Liệu trong thời gian tới D.A này có thành hiện thực? Để tìm câu trả lời, người dân và chính quyền thị xã Bỉm Sơn có lẽ phải tiếp tục "dài cổ" chờ đợi. Ông Phan Sỹ Tiến, phụ trách Phòng Quản lý Đô thị thị xã Bỉm Sơn cho biết: Tình trạng ONMT ở các ô xử lý rác thải tạm liên tục được người dân phản ánh đến chính quyền địa phương. Để đối phó với tình trạng này, thị xã Bỉm Sơn đang phải thiết kế, đưa ra phương án tiếp tục làm thêm các ô chứa rác thải tạm trị giá khoảng 5,9 tỷ đồng.

Văn Thanh