Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông qua địa phận tỉnh Ninh Bình gồm 2 dự án thành phần, Dự án Cao Bồ - Mai Sơn và Dự án Mai Sơn - Quốc lộ 45.

Theo báo cáo của Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Ninh Bình, đại diện chủ đầu tư Dự án Cao Bồ - Mai Sơn, dự án có tổng chiều dài 15,2km với tổng mức đầu tư khoảng 1.607 tỷ đồng, sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ, thời gian hoàn thành năm 2021. Đến nay phần tuyến chính qua địa phận các huyện: Ý Yên (Nam Định); Yên Khánh, Hoa Lư, Yên Mô và TP Ninh Bình (tỉnh Ninh Bình) đã cơ bản thi công xong phần xử lý nền đất yếu và nền đường mở rộng. Phần đường gom (khoảng 22km) đã thi công xong phần cấp phối đá dăm phía Nam Định và đang triển khai thi công cấp phối đá dăm địa phận Ninh Bình. Đến nay, dự án đạt khoảng 60% khối lượng thi công.

Về công tác GPMB, đến nay, các địa phương đã cơ bản bàn giao mặt bằng, hiện chỉ còn vướng mắc tại 2 vị trí trên địa bàn huyện Ý Yên (Nam Định) và huyện Yên Khánh (Ninh Bình) thuộc phạm vi đường gom.

Đối với Dự án Cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45 đi qua 3 huyện, TP thuộc tỉnh Ninh Bình và 8 huyện, thành phố thuộc tỉnh Thanh Hóa với tổng chiều dài 63,37km, có tổng mức đầu tư là 12.918 tỷ đồng, thời gian hoàn thành vào năm 2022. Trong đó, qua tỉnh Ninh Bình 14,41 km và tỉnh Thanh Hóa 48,96km. Dự án được chia thành 5 gói thầu xây lắp (từ gói thầu số 10-XL đến gói thầu số 14-XL).

Công tác bàn giao mặt bằng cho các nhà thầu thi công hiện chưa đáp ứng yêu cầu, hiện mới bàn giao được 55,64/63,37km cho nhà thầu thi công. Cụ thể đoạn qua tỉnh Ninh Bình mới bàn giao được 8,18/14,41km (còn 6,23km), đoạn qua tỉnh Thanh Hóa bàn giao được 47,46/48,96km (còn 1,5km). Việc GPMB hiện còn vướng mắc chủ yếu tại TP Tam Điệp và huyện Hoa Lư (tỉnh Ninh Bình). Nguyên nhân là do TP Tam Điệp chậm xây dựng được đơn giá đền bù cũng như chậm xác định đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề… Ngay cả các đoạn tuyến đã bàn giao vẫn tồn tại một số hộ dân chưa di dời nằm rải rác.

leftcenterrightdel
 Việc chậm bàn giao mặt bằng sẽ ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án. Ảnh: Trần Quý

Theo số liệu thống kê của TP Tam Điệp, để thực hiện Dự án Mai Sơn - Quốc lộ 45 chạy qua địa bàn TP Tam Điệp phải GPMB 125,64ha đất các loại (đất ở, đất vườn, đất nông nghiệp) của 12 tổ chức và 621 hộ gia đình.

Đến ngày 12/1/2021, đã có 409 tổ chức, cá nhân nhận tiền đền bù, trong đó, có 9/12 tổ chức và 400/621 hộ gia đình, đã thu hồi GPMB được 54,25ha và mới bàn giao được 22,2ha đất sạch cho chủ đầu tư.

Về các khu tái định cư, đến nay mới được xây dựng, tuy nhiên, theo ý kiến người dân việc xây dựng khu tái định cư cũng như diện tích bố trí tái định cư cho các hộ dân là chưa hợp lý. Còn các hộ dân được bố trí tái định cư vẫn đang rà soát.

Nguyên nhân dẫn đến việc chậm tiến độ GPMB, bàn giao đất sạch cho dự án là do một số tổ chức, cá nhân chưa nhất trí với phương án, đơn giá đền bù, hỗ trợ, bố trí tái định cư và đang có đơn kiến nghị, khiếu nại.

Ông Nguyễn Trọng Hoàng, phường Tân Bình, TP Tam Điệp đại diện cho một số hộ dân thuộc diện GPMB cho biết, các hộ dân rất đồng tình và mong muốn dự án sớm được triển khai thực hiện. Tuy nhiên, việc đo đạc và kiểm đếm, tính toán đền bù khi thu hồi đất lại không hợp tình hợp lý, không phù hợp với các quy định của pháp luật đã làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của các hộ dân.

Các hộ dân đề nghị được tính toán bồi thường hợp lý, phù hợp các quy định của pháp luật, tránh gây thiệt thòi quá lớn khi bị thu hồi đất cho dự án. Tuy nhiên, các kiến nghị của người dân chậm được UBND TP Tam Điệp trả lời, giải quyết.

leftcenterrightdel
 Các khu tái định cư đang được xây dựng. Ảnh: Trần Quý

Kết luận số 01/KL-UBND ngày 7/1/2021 của UBND tỉnh Ninh Bình về việc đẩy nhanh tiến độ công tác GPMB phục vụ thi công dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc, đoạn qua TP Tam Điệp nêu rõ: Trong thời gian qua, TP Tam Điệp là địa phương thực hiện công tác GPMB rất chậm, kết quả thực hiện chưa có chuyển biến nhiều. UBND TP, lãnh đạo UBND TP, Hội đồng GPMB TP, các phòng, ban chuyên môn chưa sâu sát, chưa nắm rõ tính chất, khối lượng, quy mô các công việc cụ thể phải làm, còn mang tính chung chung, không rõ trách nhiệm cá nhân, dẫn đến việc triển khai công tác GPMB còn lúng túng, thiếu đồng bộ, thiếu quyết liệt; trong công tác phối hợp còn mang nặng tính hành chính; cần phải kiểm điểm, rút kinh nghiệm.

Liên quan đến việc GPMB cho Dự án Cao tốc Bắc - Nam đoạn qua tỉnh Ninh Bình, ngày 23/12/2020, Đoàn Công tác Ủy ban Kinh tế của Quốc hội do ông Nguyễn Minh Sơn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc với tỉnh Ninh Bình. Tại buổi làm việc, ông Nguyễn Minh Sơn đề nghị tỉnh Ninh Bình tìm cách tháo gỡ để việc GPMB đảm bảo tiến độ, đúng quy định của pháp luật, tránh thiệt hại cho người dân. Bên cạnh đó, Ninh Bình cần chỉ đạo các địa phương khẩn trương hoàn thành các khu tái định cư để nhân dân sớm ổn định cuộc sống.

Tại buổi kiểm tra hiện trường 2 dự án thành phần đầu tư xây dựng đường cao tốc Cao Bồ - Mai Sơn và Mai Sơn - Quốc lộ 45 ngày 22/2/2021, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đã đề nghị tỉnh Ninh Bình cần tập trung cao độ, bàn giao mặt bằng trong tháng 3/2021 để nhà thầu thi công, đưa Dự án Cao Bồ - Mai Sơn xong trong năm 2021 và Dự án Mai Sơn - Quốc lộ 45 xong trong năm 2022 theo như Nghị quyết của Quốc hội.

Ông Nguyễn Cao Sơn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình cam kết, Ninh Bình sẽ cố gắng bàn giao toàn bộ mặt bằng dự án cho chủ đầu tư trong tháng 3/2021.

Đại diện chủ đầu tư Dự án Cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45 - Ban Quản lý dự án Thăng Long nhận định: Nếu quý I/2021 mà không bàn giao mặt bằng thì dự án sẽ chậm tiến độ và không thể hoàn thành trong năm 2022.

Câu hỏi đặt ra, tại sao cùng dự án mà tỉnh Thanh Hóa làm tốt công tác GPMB trong khi tỉnh Ninh Bình lại “ì ạch” đến vậy?

Trần Quý