Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre Trần Dương Tuấn. Ảnh: Thảo Nguyên

+ Dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) quy định trách nhiệm của Thủ tướng Chính phủ phải báo cáo trước nhân dân thông qua các phương thông tin đại chúng về các vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

- Tôi cho rằng, việc thực hiện trách nhiệm báo cáo trước nhân dân của Thủ tướng và các Bộ trưởng có ý nghĩa quan trọng để ổn định tình hình, nhất là khi có sự kiện tác động xấu đến đời sống của nhân dân và tình hình chung của kinh tế - xã hội.

Bên cạnh đó, việc Thủ tướng hoặc Bộ trưởng trực tiếp báo cáo trước nhân dân một cách kịp thời ngay khi có sự kiện còn thể hiện trách nhiệm của người lãnh đạo đối với nhân dân, làm cho nhân dân yên tâm hơn, tránh để kẻ xấu lợi dụng, gây bất ổn trong dư luận và an toàn xã hội.

+ Nhưng cũng có “Bộ trưởng, Văn phòng Chính phủ” là người phát ngôn của Chính phủ thường xuyên thông báo trước nhân dân, thông qua các phương tiện thông tin đại chúng về những vấn đề quan trọng thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Liệu quy định như vậy có chồng chéo, thưa ông?

Không hề chồng chéo. Trách nhiệm báo cáo trước nhân dân là trách nhiệm cá nhân của Thủ tướng Chính phủ đã được Hiến định. Do đó, dự thảo Luật cần quy định rõ những trường hợp nào thì Thủ tướng Chính phủ ủy quyền cho người phát ngôn của Chính phủ. Còn lại, Thủ tướng Chính phủ vẫn phải có nghĩa vụ thường xuyên báo cáo trước nhân dân, thông qua các phương tiện thông tin đại chúng về những vấn đề quan trọng thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

+ Cả Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng đều phải có trách nhiệm báo cáo trước nhân dân. Vậy trường hợp nào thì Thủ tướng xuất hiện, khi nào cần Bộ trưởng xuất hiện?

- Phụ thuộc mức độ của sự việc. Nếu thuộc thẩm quyền của Bộ thì Bộ trưởng xuất hiện, còn nếu là tầm quốc gia, thuộc thẩm quyền của Thủ tướng thì Thủ tướng xuất hiện để công khai việc Chính phủ đã nắm bắt, xử lý tình huống như thế nào. Qua đó, nhân dân sẽ yên tâm hơn và góp ý thêm để làm vấn đề đó được giải quyết tốt hơn, nhanh hơn. 

Thực ra, trong những thời khắc có nhiều áp lực, bản thân Thủ tướng và các thành viên Chính phủ đều muốn nghe thêm ý kiến của nhân dân.

+ Theo ông, vấn đề thực hiện trách nhiệm báo cáo trước nhân dân của Thủ tướng và các Bộ trưởng nên được qui định luôn trong dự thảo luật này hay chờ văn bản hướng dẫn?

- Quan điểm của tôi thì qui định luôn trong luật để dễ thực hiện. Còn những gì quá chi tiết, cụ thể mới cần văn bản hướng dẫn. Việc qui định ngay trong luật cũng giúp cho toàn dân và cả hệ thống chính trị biết việc Thủ tướng và Bộ trưởng thực hiện trách nhiệm báo cáo, có thể “đặt đầu đề” về những vấn đề xã hội quan tâm để Thủ tướng hoặc Bộ trưởng báo cáo, biến những vấn đề phức tạp thành đơn giản hơn.

+ Vậy, việc Chính phủ báo cáo trước Quốc hội 2 lần/năm có được coi là thực hiện trách nhiệm báo cáo trước nhân dân?

- Quốc hội là gồm những đại biểu do nhân dân bầu ra. Việc báo cáo của Chính phủ với Quốc hội là báo cáo gián tiếp. Trong một năm có những vấn đề có thể định sẵn vấn đề để báo cáo trước quốc dân nên Chính phủ có thể chọn những vấn đề cốt lõi của kinh tế - xã hội để báo cáo trước Quốc hội. 

Song cũng có thể phát sinh các vấn đề phức tạp, làm “nóng” dư luận thì lúc đó rất cần Thủ tướng Chính phủ hoặc Bộ trưởng xuất hiện, báo cáo trước nhân dân về việc năm bắt tình hình của Chính phủ cũng như quan điểm xử lý, giải pháp của Chính phủ để trấn an dư luận như đợt dịch sởi.

Tôi cho rằng, nếu thực hiện được trách nhiệm báo cáo này thì sẽ không có những tranh cãi về thẩm quyền công bố dịch, không để dịch lan rộng và không để lại những hậu quả khiến dư luận bất an như vừa qua…

+ Xin cảm ơn ông!

Thảo Nguyên (Ghi)