Một buổi tiếp xúc cử tri của những người ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XII năm 2007

Ngay sau hội nghị toàn quốc về công tác bầu cử Quốc hội (QH) và HĐND (ngày 10-2), hàng loạt hội nghị nhỏ đã được triển khai để triển khai công tác chuẩn bị cho ngày bầu cử. Trong chuỗi hoạt động ấy, ngày 11-2, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã mở hội nghị tập huấn công tác bầu cử tới MTTQ các tỉnh, thành.

Tự ứng cử cũng phải kê khai tài sản

Một vấn đề được quan tâm là việc ứng cử sẽ được tiến hành thế nào. Trong cuộc bầu cử hợp nhất này, một người chỉ được ứng cử vào tối đa hai cơ quan dân cử: QH và HĐND nơi mình cư trú hoặc làm việc, hoặc hai cấp HĐND nơi mình cư trú, làm việc.

Theo quy định hiện hành, phần lớn người ứng cử là người đương chức và được cơ quan, tổ chức giới thiệu ứng cử. Hồ sơ ứng cử của những người này sẽ được cơ quan, tổ chức hỗ trợ hoàn tất, nộp tới hội đồng bầu cử (nếu đang là cán bộ ở trung ương) và tới ủy ban bầu cử cấp tỉnh (nếu là cán bộ địa phương).

Còn với người tự ứng cử, họ sẽ tự chuẩn bị cho việc ứng cử của mình.

Hồ sơ ứng cử luật định khá đơn giản, gồm đơn xin ứng cử; sơ yếu lý lịch có chứng nhận của chính quyền xã, phường nơi thường trú hoặc cơ quan nơi công tác; tiểu sử tóm tắt... Ngoài ra, người ứng cử còn phải nộp bản kê khai tài sản, thu nhập khi ứng cử.

Hồ sơ ứng cử đại biểu QH nộp tại ủy ban bầu cử cấp tỉnh nơi người đó ứng cử, trước 17 giờ ngày 18-3; hồ sơ ứng cử HĐND nộp tại ủy ban bầu cử địa phương nơi mình ứng cử, trước 17 giờ ngày 23-3.

Theo kế hoạch của hội đồng bầu cử trung ương, ngày 16-2 tới, các tỉnh, thành, huyện, xã trên cả nước sẽ phải hoàn tất việc lập ủy ban bầu cử. Như vậy, ngay sau đó người tự ứng cử có thể bắt đầu nộp hồ sơ ứng cử.

Chốt danh sách ứng cử viên vào giữa tháng 4

Với quy trình bầu cử đại biểu QH, sau khi tổng hợp danh sách ứng cử, gồm cả được giới thiệu và tự ứng cử, từ ngày 20 đến 23-3, MTTQ các tỉnh sẽ mở hội nghị hiệp thương để lập danh sách sơ bộ người ứng cử. Danh sách này kèm theo hồ sơ ứng cử của từng người sẽ được gửi về nơi cư trú hoặc nơi làm việc của người đó, để từ ngày 24 đến 31-3, MTTQ nơi đó tổ chức lấy ý kiến cử tri về người ứng cử. Quá trình này có thể phát sinh những khiếu tố của cử tri, và theo quy trình đến 12-4, tất cả phải được xác minh, trả lời.

Quy trình tương tự cũng được áp dụng với công tác hiệp thương bầu cử đại biểu HĐND nhưng thời gian lệch đi: Từ ngày 24 đến 28-3, MTTQ cấp tỉnh, huyện, xã mở hội nghị hiệp thương để lập danh sách sơ bộ người ứng cử, gồm cả được giới thiệu và tự ứng cử. Từ 29-3 đến 10-4, MTTQ các cấp tổ chức lấy ý kiến nhận xét và tín nhiệm của cử tri nơi cư trú, nơi công tác với người ứng cử. Ngày 12-4, tiến hành xong việc xác minh, trả lời khiếu tố của cử tri.

Hoàn tất các bước trên, từ 13 đến 17-4, các ủy ban bầu cử trên cả nước sẽ vào bước cuối cùng của quy trình hiệp thương. Trên cơ sở ý kiến của cử tri nơi cư trú, nơi công tác, và kết quả giải quyết khiếu nại của cử tri về người ứng cử, hội nghị hiệp thương lần này chốt danh sách chính thức người ứng cử QH và HĐND, gồm cả người được giới thiệu và tự ứng cử…

Vận động bầu cử phải thông qua MTTQ

Hai luật bầu cử QH, HĐND chỉ có vài điều quy định mang tính nguyên tắc về vận động bầu cử. Tuy nhiên, dự thảo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ QH hướng dẫn công tác bầu cử, dự kiến thông qua vào kỳ họp tuần tới, quy định khá chi tiết. Theo đó, vận động bầu cử là hoạt động gặp gỡ, tiếp xúc cử tri hoặc thông qua phương tiện truyền thông để người ứng cử trao đổi những vấn đề cử tri quan tâm và báo cáo về dự kiến chương trình hoạt động của mình nếu trúng cử.

Tuy nhiên, theo văn bản này, người ứng cử không được phép tự mình vận động bầu cử mà phải thông qua hội nghị tiếp xúc cử tri do MTTQ tỉnh nơi ứng cử. Tại hội nghị, đại diện MTTQ sẽ giới thiệu, đọc tiểu sử vắn tắt những người ứng cử, rồi từng người báo cáo với cử tri về chương trình hành động của mình. Cử tri sẽ nêu ý kiến, đề đạt nguyện vọng của mình với người ứng cử... Ngoài hội nghị tiếp xúc cử tri, theo dự thảo nghị quyết, ứng viên có quyền vận động bầu cử dưới hình thức tiếp xúc, trả lời phỏng vấn trên các phương tiện thông tin đại chúng ở địa phương.

Yêu cầu chung của quy trình vận động bầu cử này là đảm bảo công khai, dân chủ, bình đẳng và xây dựng giữa người ứng cử - cử tri. Với mục tiêu đó, dự thảo nghị quyết nghiêm cấm lợi dụng vận động bầu cử để tuyên truyền trái pháp luật hoặc làm tổn hại danh dự, uy tín, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; không biến vận động bầu cử thành nơi để khiếu nại, tố cáo. Đáng chú ý, không được lợi dụng bầu cử để vận động tài trợ, quyên góp trong và ngoài nước cho tổ chức, cá nhân mình; không sử dụng tiền, công sản, hoặc tài sản cá nhân để lôi kéo, mua chuộc cử tri…

Việc vận động bầu cử như vậy được phép tiến hành đến 24 giờ trước giờ bỏ phiếu, Chủ nhật 22-5.

Theo NGHĨA NHÂN
(PL TPHCM)