Ngày 31/1, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã ban bố tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng toàn cầu (PHEIC) đối với sự lây lan của virus Corona bên ngoài Trung Quốc. WHO mô tả đây là “sự bùng phát chưa từng có tiền lệ”.

Theo báo cáo của hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm Bộ Y tế, đến 8 giờ 30, ngày 01/02/2020, tình hình dịch bệnh viêm đường hô hấp do chủng mới của virus corona (nCoV) trên thế giới cụ thể như sau: Tổng số trường hợp mắc: 11.949 ,trong đó tại lục địa Trung Quốc: 11.791. Tổng số trường hợp tử vong: 259, trong đó tại lục địa Trung Quốc: 259. Tổng số trường hợp mắc bên ngoài lục địa Trung Quốc: 158. Đến nay có 26 quốc gia, vùng lãnh thổ (bên ngoài lục địa Trung Quốc) ghi nhận trường hợp mắc virus này.

Tại Việt Nam, hôm nay (1/2/2020), Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa ký Quyết định số 173/QĐ-TTg về việc công bố dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút Corona gây ra.

Mấy ngày qua, thông tin tại Hà Nội có 2 người dương tính với virus Corona khiến dư luận hoang mang. Người người, nhà nhà đổ xô đi mua khẩu trang, nước vệ sinh, xịt sát khuẩn tay để sử dụng. Chính vì thế, giá khẩu trang và các loại xịt sát khuẩn bị đẩy lên một cách chóng mặt.

Theo khảo sát của chúng tôi, tại một số hiệu thuốc ở quận Cầu Giấy, khẩu trang VinaMask ngày thường có giá bán lẻ 2.000 đồng/chiếc nay tăng lên 7.000 đồng/chiếc (tăng hơn 3 lần); khẩu trang Cool - Mask AM2.5 bình thường có giá bán 30.000 đồng/hộp 10 chiếc nay tăng lên 150.000 đồng/hộp 10 chiếc…

Chị Vũ Thị Huyền (35 tuổi, nhà ở Home City, Cầu Giấy) chia sẻ: “Mấy hôm trước có thông tin một trường hợp nhiễm virus Corona sống ở quận Cầu Giấy nên cả công ty tôi rất hoang mang. Chính vì vậy, chúng tôi rủ nhau đi mua khẩu trang về sử dụng. Bình thường tôi dùng khẩu trang 1 lần mua với giá chỉ 2.000 đồng/chiếc nhưng nay tăng lên 5.000 – 7.000 đồng/chiếc. Thậm chí một số hiệu thuốc còn thông báo hết khẩu trang, xịt sát khuẩn”.

Chị Huyền cho biết, khi hỏi nhân viên hiệu thuốc về việc tăng giá quá cao thì họ chỉ nói là do khan hiếm hàng, nhập vào cũng có giá cao như vậy rồi.

Cùng cảnh ngộ, anh Trịnh Thanh Tuấn, nhà ở B1 Huỳnh Thúc Kháng, Đống Đa, phát hoảng khi thấy giá khẩu trang tăng chóng mặt. “Tôi đi mua đến hiệu thuốc thứ 3 mới kiếm được 1 hộp khẩu trang với giá tăng gấp 3 lần ngày thường. Cơ quan chức năng cần vào cuộc xem có tình trạng găm hàng, thổi giá không, chứ dịch bệnh như thế này mà họ trục lợi thì đúng là rất quá đáng”, anh Tuấn bức xúc.

Dưới góc nhìn pháp lý, luật sư Nguyễn Huy An (Đoàn Luật sư Hà Nội) khẳng định: Mặt hàng khẩu trang y tế không thuộc danh mục mặt hàng bình ổn giá hoặc thuộc danh mục hàng hóa được Nhà nước định giá.

Theo đó, Khoản 1 Điều 11 Luật Giá quy định các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh được tự định giá hàng hóa, dịch vụ do mình sản xuất, kinh doanh, trừ hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá và phải thực hiện niêm yết giá và bán theo giá niêm yết theo quy định.

“Mặc dù khẩu trang không thuộc danh mục hàng hóa được Nhà nước định giá nhưng hành vi lợi dụng khan hiếm hàng hóa hoặc tạo ra sự khan hiếm hàng hóa giả tạo trên thị trường để mua, gom hàng nhằm bán lại giá cao thu lợi bất chính khi thị trường có biến động về cung cầu, giá cả hàng hóa do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, chiến tranh hoặc diễn biến bất thường khác sẽ bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự”, luật sư Huy An khẳng định.

Luật sư này dẫn chứng, trường hợp hành vi đầu cơ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới cộng đồng, đến việc phòng ngừa dịch bệnh thì người vi phạm sẽ bị xử lý hình sự về tội đầu cơ theo quy định tại Điều 196 Bộ Luật Hình sự năm 2015. Theo đó, người nào lợi dụng tình hình khan hiếm hoặc tạo ra sự khan hiếm giả tạo trong tình hình thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh hoặc tình hình khó khăn về kinh tế mua vét hàng hóa thuộc danh mục mặt hàng bình ổn giá, hoặc thuộc danh mục hàng hóa được Nhà nước định giá nhằm bán lại để thu lợi bất chính thì bị phạt tiền từ 30 - 300 triệu đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Ở khía cạnh liên quan, chiều 31/1, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá đã chủ trì cuộc họp đột xuất của Ban Chỉ đạo nhằm đánh giá các tình hình tác động tới công tác điều hành giá ngay trong tháng đầu năm 2020. Một trong những vấn đề “nóng” tại phiên họp này là giá khẩu trang, nước rửa trong phòng dịch cúm chủng mới vi rút Corona tăng. Tại phiên họp, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu “quản lý thị trường, thanh tra tài chính tăng cường kiểm tra, xử phạt hành vi không niêm yết giá khẩu trang hoặc niêm yết nhưng tăng giá bán".

Còn tại hội nghị trực tuyến toàn quốc Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona (nCoV) gây ra, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị rút giấy phép kinh doanh các cửa hàng, hiệu thuốc tăng giá khẩu trang, thiết bị y tế.

Thanh Thanh