Ngày 29/7/2021, chúng tôi có mặt tại thôn Trường Định (xã Hoà Liên, Hoà Vang), chứng kiến một tài xế điều khiển cùng lúc 2 xe múc đất và xe vận chuyển lấy đất sát diện tích rừng trồng cây keo, chuyển đi đổ khu vực gần đó.

Thấy khách lạ, anh tài xế nhanh miệng hỏi: “Đi mua đất hả? Đất gì cũng có, từ đất làm nghĩa trang chôn mộ đến đất trang trại, đất ở, cần là tôi bán cho…”.

Tại đây đang có 2 cán bộ kiểm lâm đến nắm bắt hiện trường và gọi cán bộ UBND xã Hoà Liên đến để phối hợp lập biên bản xử lý vụ việc; vì hành vi trên đã tự ý xâm phạm đất rừng sản xuất để mở rộng khu đất mộ có vài ba ngôi mộ đã chôn.

Cũng trên địa bàn xã Hoà Liên, vào tối ngày 27/7, tại khu vực đồi núi thôn Quan Nam 3 xảy ra vụ xúc trộm đất đồi núi vận chuyển đi san lấp công trình.

Ghi nhận tại hiện trường, các đối tượng dùng xe múc đào khoét ngọn đồi nằm sát đường cao tốc La Sơn - Tuý Loan, rồi đưa xe tải vào múc đất lên và vận chuyển đi nơi khác.

Sau khi lực lượng kiểm tra do ông Ngô Quốc Dũng, Chủ tịch UBND xã Hoà Liên đến hiện trường thì các đối tượng chủ mưu đã cho di chuyển các phương tiện máy móc ra khỏi khu vực.

Đến sáng ngày 28/7, lực lượng chức năng của xã Hoà Liên đo đạc hiện trường và ước tính có khoảng 45m3  bị khai thác trộm chuyển đi nơi khác.

UBND xã Hoà Liên chỉ đạo lực lượng công an, địa chính xã xác minh, điều tra các đối tượng múc trộm đất để xử lý theo quy định.

Chưa hết, vào đêm 25/7, nhận được tin báo của quần chúng về một số đối tượng đang khai thác trộm đất đồi khu vực thôn Tùng Sơn, ông Nguyễn Duy Phương, Chủ tịch UBND xã Hòa Sơn đã chỉ đạo lực lượng chức năng của xã nhanh chóng đến hiện trường tìm hiểu vụ việc.

Vị trí này nằm giáp ranh giữa thôn Tùng Sơn (xã Hòa Sơn) và thôn Sơn Phước (xã Hòa Ninh) bị khai thác trái phép thuộc địa giới hành chính do xã Hòa Ninh quản lý. Tại hiện trường, một lượng lớn đất đồi đã được xúc đi trên diện tích khoảng 1.500m2, có độ sâu khoảng 1m nằm trong khu vực vắng vẻ và diện tích đất của người dân trồng cây và làm vườn tạp; các đối tượng đã nhiều lần khai thác đất đồi trái phép tại khu vực và dùng xe tải trọng lớn chuyển đi san lấp các công trình dân dụng khác.

Do hành vi trộm đất khá quy mô và công khai, xâm phạm tài nguyên đất đai, UBND xã Hòa Sơn lập biên bản tạm giữ 1 xe đào múc đất tại hiện trường. 

Theo Chủ tịch UBND xã Hòa Sơn Nguyễn Duy Phương, khi lực lượng chức năng đến hiện trường, đối tượng điều khiển máy đào múc đất đã bỏ trốn, chìa khóa vẫn còn cắm trên ca-bin xe, nên lực lượng chức năng đã điều khiển xe ra khỏi hiện trường, đưa về khu vực tạm giữ. 

Kiểm tra thực địa, đã xác định vị trí khai thác trái phép đất đồi thuộc xã Hòa Ninh, nên UBND xã Hòa Sơn đã chuyển toàn bộ hồ sơ, tang vật thu giữ cho UBND xã Hòa Ninh xử lý theo quy định. 

Ông Nguyễn Duy Phương cho biết thêm, thời gian qua, chính quyền địa phương vào cuộc quyết liệt kiểm tra, xử lý tình trạng khai thác đất đồi trái phép. Chẳng hạn, đêm 17/5, lực lượng chức năng của xã Hòa Sơn bắt quả tang đối tượng điều khiển máy xúc đất đồi gần khu vực đường tránh Nam Hải Vân - Túy Loan chuẩn bị đưa đất lên xe tải chở đi tiêu thụ. UBND xã lập biên bản vi phạm, tạm giữ phương tiện, đồng thời đề nghị UBND huyện Hòa Vang ra quyết định xử phạt hành chính 45 triệu đồng. 

Từ đầu năm đến nay, huyện Hòa Vang đã phát hiện, xử phạt 5 trường hợp có hành vi khai thác khoáng sản trái phép với tổng số tiền 160 triệu đồng.

Đề cập nguyên nhân xảy ra tình trạng trên là do công tác kiểm tra, giám sát của một số địa phương thiếu chặt chẽ. Bên cạnh đó, thời gian qua, chính quyền các xã trên địa bàn Hòa Vang tập trung cho công tác phòng, chống dịch bệnh; một số đối tượng đã lợi dụng kẻ hở, nhất là vào ban đêm để khai thác đất đồi núi trái phép, thu lợi cá nhân.

Hành vi đào múc, vận chuyển đất trộm tại huyện Hoà Vang chủ yếu tập trung vào một số đối tượng “cộm cán” trú tại địa phương. Mục đích của họ là san ủi đất đồi rừng bán đất xây nghĩa trang gia tộc, xây các công trình dân dụng và lấy đất đổ nền chờ cơ hội xây dựng nhà trái phép, bán thu lợi. Hoặc đào múc, vận chuyển hàng nghìn m3 đất đổ san lấp cho các công trình, dự án lớn đang triển khai trên địa bàn Hoà Vang và quận Liên Chiểu lân cận.

Do muốn tư lợi lớn, nhiều lúc trong đêm vắng, các đối tượng còn đưa phương tiện cơ giới đến các điểm dọc tuyến cao tốc La Sơn - Tuý Loan để múc trộm đất vô tội vạ đưa đi san lấp các công trình khác, bất chấp việc dễ gây sói lở cho tuyến đường trọng yếu, tốn khá nhiều vốn đã đầu tư của Nhà nước.

Ngoài ra, còn có hành vi lợi dụng việc điều phối đất trong cùng một dự án, công trình, chủ phương tiện “tranh thủ” chở đất đổ cho các lò sản xuất gạch xung quanh để thu lợi nhiều hơn.

Một lãnh đạo UBND huyện Hòa Vang cho biết, nhằm tăng cường công tác quản lý tài nguyên khoáng sản trên địa bàn, UBND huyện chỉ đạo lãnh đạo các xã có đất đồi núi tăng cường công tác kiểm tra, quản lý, xử lý nghiêm khi phát hiện các đối tượng vi phạm. Trường hợp địa phương nào để xẩy ra tình trạng khai thác đất đồi núi trái phép, lãnh đạo địa phương đó phải chịu trách nhiệm.

Theo dư luận, muốn giải quyết dứt điểm nạn trộm đất ở Hoà Vang, cần có chế tài đủ mạnh, khi phát hiện vi phạm nhanh chóng hoàn tất hồ sơ xử phạt ở khung cao nhất và tịch thu phương tiện để bán đấu giá; như cách làm mà các địa phương khác đã thực thi.

Ngọc Phó