Mượn đất rồi làm hồ sơ đề nghị cấp GCNQSDĐ
Báo Thanh tra ngày 22/4/2022 nhận được đơn kêu cứu của bà Nguyễn Thị Hường.
Trong đơn bà Hường trình bày, gia đình có thửa đất tại khu Nam Thọ, phường Trà Cổ, TP Móng cái, tỉnh Quảng Ninh (nay là nhà số 6, ngõ 223/423 Tây Tựu, xóm Miếu Đôi, khu Nam Thọ, phường Trà Cổ, TP Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh) có diện tích 182m2. Nguồn gốc đất là do ông cha khai hoang để lại và xây nhà từ trước năm 1989. Quá trình sử dụng ổn định lâu dài.
Năm 1995, gia đình bà Hường chuyển vào TP Móng Cái để làm kinh tế, do đó thửa đất này tạm thời không được sử dụng và có nhờ người địa phương trông coi.
Năm 2001, gia đình làm đơn xin cấp GCNQSDĐ với 2 thửa đất bao gồm thửa 1 có diện tích 264 m2 và thửa 2 là 182 m2 theo đúng quy định của pháp luật, và đơn đăng ký đã được xác nhận bởi Trưởng thôn Nam Thọ và UBND xã Trà cổ nay là phường Trà Cổ.
Đến năm 2003, gia đình ông Hoàng Văn Thịnh (là hàng xóm cạnh nhà bà Hường) đã mượn mảnh đất này của gia đình bà Hường để ở, làm ăn sinh sống và trông nom hộ. Việc cho ở nhờ là hoàn toàn tự nguyện và không có giấy tờ ghi nhận.
Năm 2022, bà Hường nhận được thông tin ông Thịnh đã lợi dụng việc ở nhờ đã tiến hành làm các thủ tục để đề nghị cấp GCNQSDĐ đối với thửa đất trên của gia đình. Nhận thấy, việc làm của ông Thịnh đang có hành vi chiếm giữ trái pháp luật đối với thửa đất của gia đình, ngày 10/3/2022 bà Hường gửi đơn đến UBND phường Trà Cổ đề nghị hoà giải tranh chấp đất đai với ông Thịnh.
Ngày 1/4/2022, UBND phường đã tổ chức buổi hoà giải với đầy đủ các thành phần tham dự.
Tại buổi hòa giải, ông Thịnh cho rằng thửa đất trên có nguồn gốc do gia đình khai hoang từ năm 1990, cùng năm đó gia đình ông cũng xây dựng nhà ở, đến năm 2002 gia đình tháo dỡ ngôi nhà cũ và cho xây dựng lại nhà để sử dụng ổn định đến nay.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Ngọc Vượng - Trưởng ban Chủ tịch Mặt trận khu Nạm Thọ cho biết, việc ông Thịnh trình bày khai hoang thửa đất từ những năm 1990 là không đúng. Ngôi nhà cũ xây dựng từ những năm 1993 trên đất của ông Thịnh đã bán cho bà Nguyễn Thị Nga. Sau đó, bà Nga đã xin cấp GCNQSDĐ thửa đất này và hiện là hàng xóm nhà ông Thịnh.
Buổi hòa giải kết thúc không thành.
Trao đổi với chúng tôi về nguồn gốc thửa đất trên, ông Lê Ánh Hồng - Phó Chủ tịch UBND phường Trà Cổ cho biết: “Nguồn gốc đất nhà bà Hường, UBND phường không nắm được hồ sơ, phường chỉ nắm được thông tin trên bản đồ địa chính từ năm 2007. Từ năm đó chỉ thể hiện nhà ông Thịnh đang sử dụng trên thửa đất ấy. Vì năm 2007 phường mới thiết lập hồ sơ địa chính. Năm 2007, ông Thịnh đã ở trên đất rồi. Còn thời điểm trước phường không nắm được vì không được bàn giao”.
Ông Hồng thông tin thêm, năm 2021, ông Thịnh đã xin cấp GCNQSDĐ. UBND phường đã thiết lập hồ sơ lấy phiếu ý kiến dân cư, niêm yết công khai, trong quá trình niêm yết công khai đã niêm yết tại nhà văn hóa, khu dân cư và không thấy có ý kiến, kiến nghị gì cả. Quan điểm của phường xét thấy hồ sơ của ông Thịnh đảm bảo đủ điều kiện cấp GCNQSDĐ. Tuy nhiên, hiện nay hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ của ông Thịnh đang phải tạm dừng vì phát sinh tranh chấp giữa ông Thịnh và gia đình bà Hường.
Cần tạm đình chỉ vụ án tranh chấp thừa kế nhà ông Thịnh
Trong một diễn biến liên quan, sau khi UBND phường Trà Cổ tiếp nhận, lập hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ cho nhà ông Thịnh và gửi lên UBND TP Móng Cái xem xét, ông thịnh tiếp tục kiện các con của mình ra Tòa để tranh chấp tài sản thừa kế mảnh đất trên.
Ngày 1/10/2021, Tòa án nhân dân (TAND) TP Móng Cái đã ban hành Văn bản thông báo số 43 để thông báo việc thụ lý vụ án chia thừa kế là thửa đất và tài sản gắn liền với đất tại thửa số 20, tờ bản đồ số 83, thuộc khu Nam Thọ, phường Trà Cổ (là mảnh đất đang tranh chấp giữa nhà bà Hường và ông Thịnh) giữa nguyên đơn là ông Hoàng Văn Thịnh và bị đơn là chị Hoàng Thị Thúy; chị Hoàng Thị Quỳnh; chị Hoàng Thị Hoa; anh Hoàng Văn Cương (là các con của ông Thịnh).
Trong quá trình thụ lý vụ án, ngày 10/3/2022, gia đình bà Hường nhận thấy việc làm của ông Thịnh là bất hợp pháp nên đã đề nghị UBND phường Trà Cổ giải quyết tranh chấp đất đai giữa 2 nhà.
Sau khi UBND phường hòa giải không thành, ngày 2/4/2022 UBND phường có văn bản đề nghị TAND TP Móng Cái đưa bà Nguyễn Thị Hường tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan thì mới giải quyết được vụ án tranh chấp về thừa kế tài sản nhà ông Thịnh.
Ngày 12/04/2022, bà Hường ủy quyền cho con trai là anh Nguyễn Tiến Nghịch nộp đơn đề nghị tới TAND TP Móng Cái và Viện Kiểm sát nhân dân TP để yêu cầu tạm đình chỉ vụ án chia tài sản của gia đình ông Thịnh.
Đồng thời, gia đình bà Hường cũng gửi đơn khởi kiện tới TAND TP Móng Cái để khởi kiện đòi tài sản với ông Thịnh cùng ngày.
Tuy nhiên, ngày 14/4/2022, bà Hường nhận được Thông báo số 01/TB-TA của TAND TP Móng Cái về việc trả lời đề nghị với nội dung: “Bà Nguyễn Thị Hường không phải là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án nêu trên. Do đó, việc bà Nguyễn Thị Hường có đơn tạm đình chỉ vụ án chia tài sản thừa kế của gia đình ông Thịnh là không có căn cứ chấp nhận”.
Nhận định về sự việc trên, luật sư Tống Minh Hữu thuộc Công ty Luật TNHH Vinbross, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng, cần phải tạm đình chỉ vụ án ông Hoàng Văn Thịnh khởi kiện tranh chấp chia thừa kế tài sản giữa nguyên đơn ông Hoàng Văn Thịnh với các bị đơn Hoàng Thị Thúy, Hoàng Thị Quỳnh, Hoàng Văn Cương và Hoàng Thị Hoa.
Bởi lẽ, theo quy định Điểm d Khoản 1 Điều 214 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 nêu rõ: “Cần đợi kết quả giải quyết vụ án khác có liên quan hoặc sự việc được pháp luật quy định là phải do cơ quan, tổ chức khác giải quyết trước mới giải quyết được vụ án”.
Hiện nay ông Thịnh chưa có quyền định đoạt về tài sản là mảnh đất trên thì không thể khởi kiện chia tài sản thừa kế.
Trong trường hợp này, cần phải thụ lý và xét xử vụ án tranh chấp kiện đòi tài sản của bà Hường và ông Thịnh trước, cho tới khi bản án có hiệu lực pháp luật, nếu ông Thịnh có quyền về tài sản thì mới tiếp tục xét xử vụ án trên.
“Trong mọi trường hợp, TAND TP Móng Cái vẫn thụ lý và xét xử vụ án tranh chấp tài sản nhà ông Thịnh trước, sau đó áp dụng án lệ số 38/2020/AL của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao thông qua ngày 13/8/2020 quy định: “Không thụ lý yêu cầu đòi tài sản đã được phân chia bằng bản án có hiệu lực pháp luật”. Hậu quả là, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cụ thể ở đây gia đình bà Hường và bản thân bà Hường bị xâm phạm nghiêm trọng và có nguy cơ bị mất đất, điều này làm phức tạp thêm tình tiết xử lý vụ án tranh chấp tài sản” - luật sư Tống Minh Hữu khẳng định.
Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin.