Từ trung tâm thị trấn Liên Sơn (huyện Lắk), chúng tôi theo con đường nhựa chạy vòng qua khu du lịch hồ Lắk để vào buôn M’Liêng (xã Đắk Liêng). Tại đây, người dân địa phương được các đại lý vật liệu xây dựng thuê, dùng xe công nông tự chế để đào đất ruộng, đất rẫy lấy cát.
Thời điểm chúng tôi có mặt (cuối tháng 7/2019), ở cánh đồng phía sau lưng buôn M’liêng đang xuất hiện 5 chiếc xe công nông tự chế án ngữ trên một thửa ruộng. Mỗi xe có 3 người dùng xẻng liên tục đào, xúc cát lên xe.
Khoảng 30 phút là đầy một xe cát chừng 2m3. Sau đó, họ dùng cỏ khô phủ lên thùng xe như một cách “nghi binh” rồi nổ máy chạy thẳng ra hướng thị trấn Liên Sơn.
Một phụ nữ trong nhóm khai thác cát cho biết, trung bình một ngày nhóm của chị xúc được từ 4 đến 5 chuyến. Cát sau khi xúc đầy thì chở đi bán cho các đại lý vật liệu xây dựng dọc quốc lộ 27 đoạn giáp thị trấn Liên Sơn, với giá 200-300 ngàn đồng/xe.
Địa bàn hoạt động của nhóm người khai thác cát trái phép này là những thửa ruộng, rẫy dọc hai bên bờ sông. Đây vốn là những bãi bồi, được người dân cải tạo để trồng ngô, trồng lúa. Khi nhu cầu về cát xây dựng tăng cao và việc hút cát dưới lòng sông bị lực lượng chức năng truy quét ráo riết thì các đầu nậu chuyển sang thuê người dân đào phá ruộng, rẫy để lấy cát.
Những chiếc xe công nông lấy cát đi bỏ mối cho các đại lý vật liệu xây dựng, để lại những thửa ruộng, đám rẫy nham nhở với hàng chục hố sâu, không thể tiếp tục sản xuất, canh tác.
Thông tin từ một người dân xã Đắk Liêng, khu vực bị đào cát ruộng ở buôn M’liêng trước đây là đất sản xuất nông nghiệp của bà con đồng bào dân tộc thiểu số. Diện tích này sau đó được một cán bộ tên Th. công tác trong ngành Giáo dục huyện Lắk mua lại để làm điểm khai thác cát.
Báo cáo số 237/TTr-TNMT ngày 17/7/2019 của Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện Lắk về tình trạng khai thác cát trái phép thể hiện: Tại buôn M'Liêng, xã Đắk Liêng có 2 điểm khai thác trái phép. Các điểm này khai thác bằng hình thức thủ công, chở về cửa hàng kinh doanh vật liệu xây dựng Thiên Thịnh (thị trấn Liên Sơn) và một số cửa hàng vật liệu xây dựng tại xã Đắk Liêng.
Báo cáo của Phòng TN&MT huyện Lắk về tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn. Ảnh: Tr. Thọ
Theo ông Nguyễn Văn Vương – Phó trưởng Phòng TN&MT huyện Lắk, trước đây, tại khu vực buôn M’liêng thuộc xã Đắk Liêng từng xảy ra tình trạng đào ruộng, rẫy lấy cát. Khi lực lượng chức năng ra quân xử lí thì việc khai thác trái phép bị đình chỉ, nhưng mới đây đã tái diễn trở lại.
Ông Vương cho biết, Phòng TN&MT huyện Lắk đã kiểm tra thực tế, ghi nhận sự việc và sẽ có văn bản tham mưu cho UBND huyện về việc lập đoàn liên ngành đi kiểm tra, chấn chỉnh triệt để tình trạng nói trên.
Thiết nghĩ, Chủ tịch UBND huyện Lắk phải khẩn trương chỉ đạo cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý các trường hợp khai thác cát trái phép, đồng thời, có biện pháp chấn chỉnh quản lý, không để tái diễn. Báo Thanh tra sẽ theo dõi và thông tin đến bạn đọc.
Tr. Thọ - P. Tường