Nghệ thuật Xòe Thái là hình thức sinh hoạt không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần, được hình thành và phát triển cùng với cộng đồng người Thái; phản ánh sự đa dạng văn hóa, mang thông điệp về sự cởi mở, thân thiện, đoàn kết; là sợi dây gắn kết cộng đồng - cốt lõi của bản sắc văn hóa dân tộc Thái ở khu vực Tây Bắc.

Tại Kỳ họp lần thứ 16 (tháng 12/2021), Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 của UNESCO đã chính thức ghi danh nghệ thuật Xòe Thái của Việt Nam vào danh sách Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. 

leftcenterrightdel
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại lễ đón nhận bằng của UNESCO. Ảnh: Dương Giang/TTXVN 

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Tôn vinh nghệ thuật Xòe Thái là tôn vinh những giá trị cao đẹp của văn hóa nghệ thuật, của tinh thần đoàn kết, của lòng nhân ái, của tinh thần lạc quan, của tư duy bảo tồn và phát triển; của nét sống hòa hợp với thiên nhiên, của tinh thần trách nhiệm lịch sử không chỉ của các dân tộc Tây Bắc mà của tất cả những người dân Việt Nam.

Bày tỏ niềm vui mừng và tự hào khi Xoè Thái là di sản thứ 14 của Việt Nam được UNESCO ghi danh là Di sản Văn hoá phi vật thể đại diện nhân loại, Thủ tướng nêu rõ: Đây là niềm tự hào của dân tộc Thái và của cả cộng đồng 54 dân tộc anh em trên dải đất hình chữ S tươi đẹp; qua đó, tiếp tục khẳng định sự đóng góp rất quan trọng của kho tàng di sản văn hóa Việt Nam đối với thế giới.

Với loại hình du lịch kết nối giữa thiên nhiên - văn hóa - con người thì Xòe Thái là nét chấm phá đặc sắc của những địa danh thiên nhiên nổi tiếng của vùng đất Tây Bắc như: Cao nguyên Mộc Châu, đèo Khau Phạ, hồ Pá Khoang, ruộng bậc thang Mù Cang Chải, thác Tác Tình, đỉnh Tà Chì Nhù với loài hoa chi pâu đặc sắc..

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ bày tỏ sự trân trọng, sự đóng góp không ngừng nghỉ của các thế hệ nghệ nhân dân gian, cộng đồng dân tộc Thái đã nâng niu, trao truyền, gìn giữ di sản văn hóa đặc sắc vô giá này. Đồng thời, ghi nhận và biểu dương những nỗ lực của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, các bộ, cơ quan và địa phương liên quan, các nhà sưu tầm, nhà nghiên cứu đã đóng góp tích cực để bảo vệ và phát huy giá trị của nghệ thuật Xòe Thái nói riêng, các di sản văn hóa của Việt Nam và nhân loại nói chung.

Thủ tướng cũng trân trọng cảm ơn và mong muốn các tổ chức quốc tế, nhất là Cơ quan Đại diện UNESCO tiếp tục dành cho Việt Nam sự hợp tác chặt chẽ, giúp đỡ hiệu quả, để các giá trị văn hóa truyền thống của Việt Nam ngày càng lan tỏa sâu rộng và hòa cùng dòng chảy của tinh hoa văn hóa nhân loại.

Để tiếp tục tạo sức sống mới, sự lan tỏa và truyền cảm hứng mạnh mẽ giá trị của nghệ thuật Xòe Thái, Thủ tướng đề nghị chính quyền, nhân dân và cộng đồng người Thái ở các tỉnh Tây Bắc, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp triển khai nghiêm túc, hiệu quả “Chương trình Hành động quốc gia bảo vệ và phát huy giá trị của di sản văn hóa phi vật thể nghệ thuật Xòe Thái” theo đúng cam kết với UNESCO.

Thủ tướng lưu ý, giá trị cao đẹp của nghệ thuật Xòe Thái cần được bảo tồn, phát huy không chỉ trong nước mà còn quốc tế. Các cấp, các ngành có liên quan cần có chương trình truyền thông, quảng bá mạnh mẽ, cần vượt qua biên giới Việt Nam để nghệ thuật này mãi mãi trường tồn và đời đời bền vững; để thế giới biết đến nhiều hơn, yêu quý, trân trọng và kết nối chặt chẽ, hiệu quả hơn với đất nước, con người Việt Nam.

Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu, có giải pháp thiết thực, cụ thể để giữ gìn và phát huy bản sắc, truyền thống của các dân tộc nói chung và Xòe Thái nói riêng trong phát triển kinh tế - xã hội, nhất là phát triển du lịch gắn kết chặt chẽ với văn hóa, con người và lịch sử, góp phần đưa di sản thành tài sản, biến tiềm lực thành nguồn lực phát triển đất nước, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

Tại buổi lễ, đại biểu và người dân, du khách đã được thưởng thức chương trình nghệ thuật đặc biệt với chủ đề "Xòe Thái - Tinh hoa miền di sản".

Chương trình gồm ba chương như một vở đại vũ kịch hoành tráng kể về lịch sử và những nét đặc trưng trong văn hoá Thái, chủ sở hữu của Xòe Thái - Di sản Phi vật thể nhân loại.

Chương trình đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người dân các địa phương và du khách như một thiên sử thi đặc sắc, với liên tiếp những đại cảnh công phu, lộng lẫy và hoành tráng, là sự kết hợp hài hòa giữa bản đại vũ kịch dân gian Tây Bắc và bản giao hưởng của đất trời.

Chương trình kết thúc bằng màn đại xòe với 2.022 nghệ nhân dân gian người dân tộc Thái cùng người dân và các đại biểu, khách quý, góp phần làm sống dậy các giá trị truyền thống, bản sắc dân tộc qua nghệ thuật Xòe Thái.

leftcenterrightdel
Tiết mục văn nghệ đặc sắc tại buổi lễ. Ảnh: Bùi Bình 
leftcenterrightdel
 Thủ tướng Chính phủ cùng đại biểu các bộ, ngành Trung ương hòa cùng vòng xòe với đồng bào dân tộc Thái. Ảnh: Bùi Bình
leftcenterrightdel
 Nghệ thuật Xòe Thái tôn vinh những giá trị cao đẹp của văn hóa nghệ thuật, của tinh thần đoàn kết. Ảnh: Bùi Bình
Bùi Bình