Chiều ngày 24/5, sau khi nghe tờ trình, thẩm tra ở hội trường, Quốc hội thảo luận ở tổ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức.

Chính phủ đề xuất bỏ hình thức “giáng chức”

Theo dự thảo luật do Chính phủ trình, kỷ luật cán bộ không còn hình thức “giáng chức”.  Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho biết, “giáng chức” thực chất là bổ nhiệm vào chức vụ thấp hơn, trong khi đó tại vị trí được bổ nhiệm đã xác định đủ số lượng lãnh đạo, quản lý.

“Để bảo đảm tính nghiêm minh, sự nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm, đặc biệt là các hành vi vi phạm của công chức lãnh đạo, quản lý, tránh tình trạng lợi dụng quy định để xử lý kỷ luật ở mức độ nhẹ hơn, dự thảo Luật không tiếp tục quy định hình thức kỷ luật giáng chức”, tờ trình của Chính phủ nêu.

Thẩm tra dự án luật này, nhiều ý kiến trong Ủy ban Pháp luật tán thành giữ hình thức kỷ luật “giáng chức”.

“Quy định hình thức xử lý kỷ luật “giáng chức” đối với những người giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý là cần thiết, mang tính răn đe cao và thực tế thời gian qua căn cứ vào quy định này của Luật Cán bộ, công chức hình thức kỷ luật “giáng chức” cũng đã được áp dụng”, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định nêu.

Cho ý kiến tại tổ, ông Hoàng Văn Trà, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương, ĐBQH đoàn Phú Yên bày tỏ quan điểm đồng tình với ý kiến của cơ quan thẩm tra.

“Thực tế áp dụng rất ít nhưng cần thiết”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương dẫn chứng, một người đang là cấp phó được bổ nhiệm lên cấp trưởng nhưng điều hành, năng lực không đáp ứng được có thể giáng chức xuống làm cấp phó.

Hay 1 Giám đốc Sở vi phạm vượt hình thức kỷ luật cảnh cáo nếu bỏ hình thức “giáng chức” thì sẽ xuống làm nhân viên ngày thì “rất phí” năng lực chuyên môn.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương nhấn mạnh, “tôi nghĩ nên duy trì hình thức kỷ luật giáng chức nhưng phải có hướng dẫn cụ thể để không xảy ra tình trạng lợi dụng giáng chức để né cách chức”.

Làm rõ tình pháp lý văn bản cán bộ nghỉ hưu bị kỷ luật đã ký

Liên quan đến việc xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức đã nghỉ việc, nghỉ hưu, theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương, hiện này đang làm và làm rất tốt, tạo hiệu ứng rất tốt trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phòng chống tham nhũng.

“Luật hóa là đúng, tuy nhiên cần quy định kỹ hơn, cụ thể hơn”, ông Trà nói. Nhưng theo ông, "kỷ luật cán bộ nghỉ hưu thì phải làm rõ tính pháp lý các văn bản mà người này chịu trách nhiệm. Ví dụ, ông Hiệu trưởng ký cho tôi bằng đại học, bây giờ bị cách chức Hiệu trưởng thì bằng đó như thế nào?  Chúng ta cần quy định, chứ không nghĩ là đổi bằng”, ĐB phát biểu.

Cũng theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương, thực tế có việc như 1 Hiệu trưởng được bổ nhiệm làm Thứ trưởng hoặc Bộ trưởng, nhưng sau đó lại bị cách chức Hiệu trưởng thì chức Thứ trưởng, Bộ trưởng như thế nào?

“Vấn đề này phải nghiên cứu sâu để quy định cụ thể. Vì không có cấp dưới thì làm sao lên được cấp trên, giống như không có bằng cấp 3 thì làm sao có bằng tiến sỹ được”, ĐBQH đoàn Phú Yên nói.

Ủy ban Pháp luật cũng đề nghị, “nghiên cứu quy định các hình thức xử lý kỷ luật phải bảo đảm hệ quả pháp lý gắn trực tiếp với quyền lợi cá nhân về vật chất, tinh thần mà người có hành vi vi phạm đã được hưởng trong thời gian công tác hoặc nghỉ hưu nhằm có tính răn đe, thuyết phục cao hơn”.

Đồng thời cần phải làm rõ được nguyên tắc xác định thẩm quyền xử lý, trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật để bảo đảm tính khả thi và thống nhất trong quá trình thực hiện.

Trong khi đó, theo tờ trình của Chính phủ, “đây là hình thức xử lý kỷ luật mới, đối tượng áp dụng tương đối rộng nên thực tế có thể phát sinh một số vấn đề pháp lý khác nhau đối với các đối tượng khác nhau. Vì vậy, những nội dung này Chính phủ báo cáo Quốc hội cho phép quy định chi tiết ở Nghị định”.

Dự thảo luật chỉ bổ sung vào Điều 84 nguyên tắc theo hướng: cán bộ, công chức sau khi nghỉ việc, nghỉ hưu vẫn phải chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm của mình trong thời gian công tác, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm phải chịu một trong những hình thức kỷ luật khiển trách, cảnh cáo, xóa tư cách chức vụ đã đảm nhiệm tại thời điểm có hành vi vi phạm.

Hương Giang