Những người đã từng làm việc cùng ông luôn đánh giá cao ông Sáu cả ở vai trò một nhà lãnh đạo xuất sắc, người con ưu tú của Đảng, Nhà nước và dân tộc cũng như ở góc độ một người bạn, đồng chí, một nhân cách lớn. 

Nhà lãnh đạo có tầm nhìn xa 

Xúc động trước sự ra đi của ông Sáu Khải, nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh ghi vào sổ tang: "Thương tiếc, vĩnh biệt đồng chí Phan Văn Khải, người con ưu tú của quê hương đất thép Củ Chi anh hùng, người Đảng viên Cộng sản kiên trung, nhà lãnh đạo xuất sắc của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Trọn cuộc đời hoạt động của mình, đồng chí đã có nhiều công lao và đóng góp lớn vào sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc. Với đức tính khiêm tốn, giản dị, gương mẫu, gần gũi và giàu lòng nhân ái, hình ảnh đồng chí Phan Văn Khải luôn in đậm vào tình cảm anh em, đồng chí, đồng bào và bạn bè quốc tế."

Khi biết tin ông qua đời sáng sớm 17/3, ngay trong buổi sáng, nguyên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng cùng phu nhân đã có mặt để cùng gia quyến chuẩn bị lễ viếng tại tư gia (xã Tân Thông Hội, huyện Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh). Tại Lễ viếng đồng chí Phan Văn Khải được tổ chức ở Hội trường Thống Nhất vào ngày 20/3, nguyên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã ngồi rất lâu trước cuốn sổ tang để bày tỏ những cảm nhận của mình về người đồng chí quá cố.

Viết vào sổ tang, nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng bày tỏ: “Vô cùng thương tiếc vĩnh biệt anh Sáu - đồng chí Phan Văn Khải, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Người con ưu tú của dân tộc Việt Nam, người Đảng viên Cộng sản trung thành, tiêu biểu, cả cuộc đời vì nước vì dân. Một nhà lãnh đạo, một vị Thủ tướng tâm huyết, trách nhiệm, đổi mới và có nhiều đóng góp trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, Nhà nước và dân tộc ta.” 

“Đồng chí Phan Văn Khải là người thủ trưởng trực tiếp của tôi trong hai nhiệm kỳ Chính phủ đầy khó khăn và nhiều kỷ niệm. Đồng chí Phan Văn Khải là người anh nhân hậu, nghĩa tình. Một nhân cách lớn.," nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chia sẻ trong sổ tang.

Giai đoạn Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có nhiều đổi mới cũng gắn với thời kỳ đồng chí Phan Văn Khải khi đó đang đứng đầu Chính phủ. Ông chính là Thủ tướng đầu tiên trả lời chất vấn trước Quốc hội, một dấu ấn trong hoạt động nghị trường của cơ quan lập pháp Việt Nam. 

Nhớ về vị Thủ tướng ấy, nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An chia sẻ trong sổ tang, khẳng định đồng chí Phan Văn Khải là một nhà lãnh đạo có tầm, có tâm, đã cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và công cuộc đổi mới của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Đồng chí Phan Văn Khải là vị Thủ tướng đầu tiên của Việt Nam trả lời chất vấn trước Quốc hội, đánh dấu một mốc mới quan trọng trong quá trình đổi mới hoạt động của bộ máy nhà nước ta. 

Viếng nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải và chia buồn cùng gia đình, đồng chí Lê Thanh Hải, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh ghi vào sổ tang với những dòng chữ đầy xúc động: “Cả cuộc đời và sự nghiệp của Anh là người Đảng viên Cộng sản kiên trung, trách nhiệm vẹn toàn, luôn suy nghĩ, tìm tòi, sáng tạo với tư duy đi trước thời đại, cùng tập thể lãnh đạo đưa đất nước vượt qua khó khăn, thử thách, phát triển nhanh và bền vững, giữ vững độc lập, chủ quyền, chủ động hội nhập quốc tế."

Thương dân, gần dân 

Trên cương vị người đứng đầu Chính phủ, ông Sáu Khải cũng luôn gần gũi với nhân dân và có đóng góp lớn trong xây dựng mối đại đoàn kết dân tộc của Đảng và Nhà nước ta. 

Nhớ về những năm làm việc cùng ông Sáu Khải, ông Phạm Thế Duyệt, nguyên Ủy viên Thường vụ, Thường trực Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ghi trong sổ tang: "…Cố Thủ tướng Phan Văn Khải, người con yêu quý của nhân dân, người lãnh đạo uy tín của Đảng và Nhà nước được nhân dân tin tưởng, kính trọng (...). 

Đồng chí đã có nhiều đóng góp to lớn vào sự nghiệp đổi mới và hội nhập của đất nước, đặt nền móng cho sự phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đồng chí sống luôn gần gũi nhân dân, nêu cao gương cần kiệm, liêm chính, chí công vô tư theo gương của Bác Hồ. Tôi đánh giá cao với vai trò Thủ tướng, đồng chí Phan Văn Khải đã góp phần rất quan trọng xây dựng và thực hiện chính sách Đại đoàn kết dân tộc của Đảng. Tôi có nhiều kỷ niệm sâu sắc và luôn luôn học tập tình cảm anh em, đồng chí cao quý cuả Thủ tướng Phan Văn Khải."

Là vị Bộ trưởng gắn với hai nhiệm kỳ Thủ tướng của đồng chí Phan Văn Khải, bà Nguyễn Thị Hằng (Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội giai đoạn 1998-2007) là người hiểu rõ tấm lòng vị Thủ tướng ấy với nhân dân, đồng bào mình. Cả sự nghiệp công tác, nguyên Thủ tướng luôn quan tâm, chăm lo cho nhân dân, thể hiện rõ nét ở việc thúc đẩy các chính sách về việc làm, về xuất khẩu lao động, về bảo hiểm xã hội, về chăm sóc y tế. 

Thủ tướng Phan Văn Khải dự khánh thành cầu Tân Đệ qua sông Hồng, nối liền hai tỉnh Thái Bình và Nam Định, ngày 8/2/2002. (Ảnh: Thế Thuần/TTXVN)

Bà Nguyễn Thị Hằng cho biết nguyên Thủ tướng là người thúc đẩy sửa đổi quy định về đình công, giúp người lao động có cơ hội phản ánh, đòi hỏi những điều kiện về việc làm, về thu nhập, đời sống người lao động. 

Bên cạnh đó, các chính sách về bảo hiểm y tế đã giúp Chính phủ có một nguồn lực để chăm lo cho an sinh xã hội, tạo nên một nguồn lực dự phòng cho đất nước. 

Còn Bộ trưởng Bộ Y tế giai đoạn 2002-2007 Trần Thị Trung Chiến cho biết khi còn đương nhiệm, Thủ tướng Phan Văn Khải quyết sách điều gì cũng đều đặt lợi ích của nhân dân lên hàng đầu. Trong đời sống hàng ngày ông rất bình dị, nhưng trong công việc hết sức nhạy bén, tâm huyết và quyết tâm theo đuổi để đạt được mục tiêu đã đề ra. Thủ tướng cũng hết sức quan tâm đến lĩnh vực xã hội. 

Theo bà Trần Thị Trung Chiến, trước đây, chính sách khám chữa bệnh cho người nghèo luôn được Đảng, Nhà nước, Chính phủ quan tâm, nhưng chưa có chính sách vĩ mô. Thủ tướng là người đã ký Quyết định 139 cho người nghèo được khám chữa bệnh miễn phí, để từ đó người nghèo có điều kiện được khám chữa bệnh đầy đủ. 

Trong mắt của đồng chí, đồng đội và bạn bè, nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải đã một đời cống hiến cho đất nước và cho nhân dân. Ông luôn suy nghĩ, tìm tòi con đường để phát triển đất nước, để nhân dân được hưởng những điều tốt đẹp nhất. Đó là cái tâm của một nhà lãnh đạo có tầm!

Theo TTXVN/VIETNAM+