Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV: Không để luật mang “lợi ích nhóm”

Kỳ họp thứ 7, QH khóa XIV khai mạc trọng thể sáng ngày 20/5. Đây là kỳ họp giữa năm, QH sẽ dành phần lớn thời gian cho công tác xây dựng pháp luật, khi xem xét, thông qua 7 dự án luật, 2 nghị quyết và cho ý kiến 9 dự án luật khác.

Loại bỏ lợi ích cục bộ để hướng đến lợi ích chung

Vậy làm thế nào để các dự án luật bảo đảm chất lượng, có đời sống “dài hơi”? Trao đổi với báo chí về vấn đề này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Bùi Sỹ Lợi (ĐBQH đoàn Thanh Hóa) khái quát, cơ quan soạn thảo có vai trò số một, đặc biệt quan trọng.

Còn vai trò của cơ quan thẩm tra cũng rất quan trọng, không kém cơ quan trình dự thảo. Bởi đây là thể hiện ý chí, nguyện vọng của nhân dân, thể hiện trí tuệ của đại biểu.

“Quyết định của ĐBQH phải thể hiện ý chí của đại chúng, để luật pháp của chúng ta khi ra đời vừa mang tính hiện thực, nhưng cũng phải hướng tới tương lai, tránh luật có tuổi thọ thấp và phải tránh cho được tình trạng luật chưa ban hành đã có những phản ứng từ phía người chịu tác động”, ông Lợi nói.

Phân tích cụ thể vì sao “tuổi thọ” luật thấp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội nêu rõ, chính là do đánh giá tác động không đầy đủ; lấy ý kiến không toàn diện và do việc xem xét khi thông qua chưa bảo đảm được lợi ích của đa số.

“Khi tranh luận, có ý kiến khác nhau mà chúng ta giải mã được thì rất tốt để chống cho được lợi ích nhóm. Điều đó rất quan trọng”, ĐBQH đoàn Thanh Hóa nói.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Bùi Sỹ Lợi

Ông thẳng thắn cho rằng, trong xây dựng luật, cơ quan soạn thảo đôi khi có yếu tố lợi ích của ngành đó, và thường người ta xây dựng luật nghiêng về phía có lợi cho cơ quan quản lý chứ không có lợi cho đối tượng chịu sự tác động.

“Vì thế, trách nhiệm của cơ quan thẩm tra, các ĐBQH là tìm ra cái đó để khắc phục ngay trước khi thông qua, đảm bảo cho luật không mang lợi ích nhóm. Không để luật ra đời nhằm phục vụ cho cơ quan quản lý mà phải giải quyết mối quan hệ xã hội, tức là bảo đảm lợi ích của đối tượng chịu sự tác động của luật”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội nhấn mạnh.

“Pháp luật nào cũng phải bảo đảm lợi ích của các bên, lợi ích nhà nước, lợi ích tập thể, lợi ích của người lao động. Nghĩa là phải loại bỏ lợi ích cục bộ để hướng đến lợi ích chung”, ông Lợi lưu ý.

Tuy nhiên, theo nhận định của Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội thì không có luật nào đáp ứng được 100% đối tượng vì “rõ ràng có những đối tượng muốn giữ lợi ích của người ta”.

“Luật nào thông qua mà đảm bảo được lợi ích của đối tượng điều chỉnh từ 70% trở lên thì luật mới có chất lượng và tỷ lệ đó càng cao thì luật càng có chất lượng”, ông Lợi chốt lại.

Giải quyết loạt vấn đề bức xúc dân sinh

Không chỉ tập trung thời gian cho công tác xây dựng pháp luật, kỳ họp QH cũng diễn ra trong bối cảnh có nhiều vấn đề bức xúc dân sinh cần được giải quyết, khắc phục.

ĐBQH Phạm Văn Hòa, Phó trưởng đoàn Đồng Tháp cho hay, ông thu thập được nhiều tiếng nói, nguyện vọng của cử tri và đã tập hợp, gửi Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam để gửi tới QH.

ĐBQH Phạm Văn Hòa, Phó trưởng đoàn Đồng Tháp

“Qua các lần tiếp xúc cử tri, chúng tôi thấy vấn đề nóng hổi nhất hiện nay là giá điện. Cử chi băn khoăn trước việc điều chỉnh giá vừa qua, rồi mức tính điện bậc thang như vậy đã hợp lý chưa? Việc tăng giá điện tác động như thế nào đến các mặt hàng khác? Hay tình trạng xâm hại trẻ em, bạo lực học đường, phải có giải pháp gì để ngăn ngừa tình trạng này?

Đặc biệt, việc gian lận điểm thi trong kỳ thi THPT năm 2018, dù đã qua gần một năm rồi, nhưng giải quyết vẫn chưa được như mong muốn. Giải pháp gì để ngăn chặn tình trạng gian lận không xảy? Rồi một bộ phận không nhỏ người điều khiển phương tiện giao thông sử dụng chất kích thích gây tai nạn giao thông, thiệt hại rất lớn về người và của…”, ông Hòa nêu.

Theo ĐBQH đoàn Đồng Tháp, loạt vấn đề “nóng” này cần được thảo luận để đưa ra các giải pháp khắc phục hiệu quả. Nhất là, nó lại gắn liền với những dự án luật mà QH đang bàn như Luật Giáo dục sửa đổi, Luật Phòng chống tác hại rượu bia…

“Làm sao để luật đi vào cuộc sống, có hiệu lực thì phải có tuổi thọ lâu dài, chứ không phải thông qua rồi lại thấy còn gì thiếu thiếu, lại muốn sửa”, ông Hòa nói và dẫn chứng như Bộ Luật Hình sự vừa ban hành chỉ có tội dâm ô với người dưới 16 tuổi nên không xử được hình sự hành vi dâm ô trong thang máy (do người bị hại đã 20 tuổi) mà chỉ xử phạt hành chính với mức rất nhẹ, làm dư luận và nhân dân vô cùng bức xúc.

Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp nhấn mạnh, ĐBQH càng phải công tâm, khách quan, phát huy trí tuệ, tham gia đóng góp xây dựng luật, để khi thông qua luật, pháp lệnh, nghị quyết sẽ ăn sâu vào đời sống của người dân, sâu sát với người dân và tuổi thọ của luật phải được kéo dài.

Hương Giang