Sáng 25/7, Tổ Công tác của Thủ tướng kiểm tra 13 bộ, cơ quan, địa phương trong việc thực hiện các giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2017.

13 bộ, cơ quan, địa phương được kiểm tra gồm: Kế hoạch Đầu tư, Ngoại giao, Ngân hàng Nhà nước, Y tế, Ủy ban Dân tộc, Thông tấn xã Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam, UBND TP Hà Nội, Đà Nẵng, Bình Phước, Tây Ninh, TP Hồ Chí Minh, Bình Dương.

Thủ tướng phê bình 13 bộ, đơn vị, địa phương

Theo Chủ nhiệm VPCP, một trong điểm nghẽn của tăng trưởng là giải ngân vốn đầu tư công chậm.

“Thủ tướng rất gắt gao, liên tục nhắc tôi chuyển lời phê bình tới Chủ tịch tỉnh, Bộ trưởng, Thủ trưởng của 13 đơn vị hôm nay. Nguyên nhân chậm trễ này trước hết thuộc về lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương”, Bộ trưởng Dũng truyền đạt ý kiến của Thủ tướng.

Ngoài ra, chậm có vấn đề về thủ tục, trong chỉ đạo về thi công chậm trễ, năng lực đơn vị tư vấn, trong vấn đề chỉ đạo không quyết liệt, giải phóng mặt bằng…

Hiện nay có đơn vị có tiền không tiêu được do thủ tục, do giải phóng mặt bằng.

Thậm chí, theo Tổ trưởng Tổ Công tác, còn có hiện tượng sử dụng “mẹo” đẩy tiến độ giải ngân lên để ứng vốn xong gửi ngân hàng, tăng tỷ lệ giải ngân lên nhưng tiền đó không vào đầu tư phát triển.

“Sẽ kiểm tra việc này, nếu có trường hợp đó thì không thể chấp nhận được”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nêu rõ, hôm nay phải công khai, minh bạch.

Ông cũng chỉ ra, có những đơn vị có khối lượng vốn lớn nhưng rất khắc khe trong ứng vốn liên quan đến thủ tục. “Chỉ có chúng ta với chúng ta nhưng lại không ứng được tiền”.

Có những đơn vị không làm theo đúng quy định trong Luật Đầu tư công, phải lập dự án từ tháng 10/2016 nhưng tới tháng 5 - 6/2017 mới lập.

Không thể chấp nhận có vốn mà không tiêu được do thủ tục

Từ bất cập đó, Thủ tướng đã giao Bộ Kế hoạch Đầu tư tổng hợp các bất cập, vướng mắc trong Luật Đầu tư công để đề xuất điều chỉnh.

“Tinh thần làm sao có giải pháp mạnh nhất để tháng 8,9 tập trung giải ngân quyết liệt, không thể chấp nhận việc có tiền, có vốn mà không tiêu được do thủ tục của chúng ta, do không chỉ đạo không quyết liệt”, Bộ trưởng Dũng nói.

Toàn cảnh buổi làm việc

Ông cũng nhắc lại lệnh của Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành có biện pháp quyết liệt, ngay cả việc xem xét năng lực cán bộ nếu không đáp ứng được thì xem xét thay thế cán bộ tốt hơn.

Còn nếu do giải phóng mặt bằng không tốt thì phải trực tiếp chỉ đạo. Tinh thần tập trung giải ngân tốt, lãnh đạo các bộ ngành, địa phương vào trực tiếp làm.

“Nếu như tháng 10 các đơn vị không giải ngân, Thủ tướng sẽ điều chuyển vốn. Năm ngoái nơi nào giải ngân chậm năm nay giao vốn cũng phải xem xét rất chặt chẽ”, Chủ nhiệm VPCP lưu ý.

“Điểm nghẽn” tăng trưởng, khiến Chính phủ gánh lãi vay của dân

Theo Bộ Tài chính, có 13 bộ, cơ quan, địa phương có tỷ lệ giải ngân chậm, đến ngày 15/6 chỉ đạt dưới 20%. Sau khi được đôn đốc, tình hình giải ngân các đơn vi này đã có chuyển biến tích cực, một số đơn vị đạt trên 20%.

Cập nhật mới nhất của Bộ Tài chính, tính đến 30/6/2017, một số cơ quan, địa phương đã đạt tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công trên 20% như Ủy ban Dân tộc, Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Bình Phước, Bình Dương, Tây Ninh.

Các bộ có tỷ lệ giải ngân thấp có Hội Cựu chiến binh (4,5%), Bộ Ngoại giao (5,1%), Ngân hàng Nhà nước (5,8%); Thông tấn xã Việt Nam (8,5%), Kế hoạch Đầu tư (13,3%), Y tế (16%).

Tổ công tác đánh giá, việc chậm trễ giải ngân vốn đầu tư công được cho là một “điểm nghẽn” đối với tăng trưởng kinh tế. Nếu không có các giải pháp cấp bách để thúc đẩy tiến độ giải ngân sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng của nền kinh tế, trong khi tỷ lệ và nghĩa vụ vay trả nợ công ngày càng có nguy cơ tăng cao.

Việc giải ngân chậm tiến độ còn khiến Chính phủ phải gánh lãi vay của dân. Hết năm 2017, nợ công sẽ tăng lên mức 65%GDP chạm trần mức 65% Quốc hội đề ra. Nợ công chạm trần, Chính phủ sẽ phải tính đến vay nợ trong nước.

Để vay nợ, bù đắp bội chi, các công cụ điều hành vĩ mô như công cụ lãi suất, tỷ giá… sẽ được sử dụng. Điều này sẽ gây áp lực lên lạm phát và toàn bộ nền kinh tế, việc huy động từ phát hành trái phiếu Chính phủ xong rồi không “tiêu” được, “chậm tiêu” lại quay nằm ở ngân hàng là “luẩn quẩn”.

Thảo Nguyên