Thanh tra giao thông đang tiếp xúc với 1 nạn nhân của TNGT

* Cứ 100.000 trẻ em thì có 20 em chết vì TNGT mỗi năm.

* Thanh Hoá là địa phương có tổng số trường hợp tử vong do TNGT cao nhất

Từ năm 2005 - 2010, mỗi năm trung bình cả nước có 420.280 trường hợp mắc TNGT. So với năm 2005, tỉ suất mắc TNGT năm 2010 đã tăng lên gấp gần 3 lần. Thống kê tử vong tại cộng đồng của ngành Y tế cho thấy, TNGT là nguyên nhân chính gây tử vong. Đặc biệt, tử vong do TNGT cao gần gấp 2,5 lần so với đuối nước và ngộ độc, gấp 5 lần so với tự tử, tai nạn lao động và các loại tai nạn khác. Duy nhất trong bức tranh màu tối ấy có chút đáng mừng là tỉ suất tử vong do TNGT có xu hướng giảm nhẹ trong giai đoạn từ 2005 - 2009.

Theo hệ thống báo cáo tử vong của ngành Y tế năm 2009, Thanh Hoá là địa phương có tổng số trường hợp tử vong do TNGT cao nhất, tiếp đến là Hà Nội, Đồng Nai, Nghệ An. Hầu hết các tỉnh có số ca tử vong do TNGT cao đều nằm trên các trục đường quốc lộ hoặc là các khu dân cư đông người.

Từ năm 2002, mô hình cộng đồng an toàn đã được triển khai tại 112 xã thuộc 12 tỉnh, TP trên toàn quốc. Đến tháng 12/2010, đã có 42 cộng đồng được công nhận là cộng đồng an toàn Việt Nam tại 13 tỉnh, TP, gồm: Hải Dương, Hải Phòng, Quảng Trị, Huế, Cần Thơ, Đồng Tháp, Hà Nội, Hưng Yên, Lâm Đồng, Long An, Ninh Bình, Quảng Ninh, Bình Định. Trong đó, 10 cộng đồng được công nhận là thành viên của mạng lưới cộng đồng an toàn quốc tế.

Về độ tuổi, phần lớn tử vong do TNGT đường bộ tập trung trong nhóm tuổi từ 20 - 59 (chiếm trên 75%). Đối với trẻ em và vị thành niên dưới 19 tuổi, trong 2 năm 2008 - 2009, tỉ suất tử vong trung bình 1 năm là 20/100.000 trẻ. Nhóm tuổi từ 15 - 19 chiếm hơn 74% tổng số trường hợp tử vong do TNGT ở nhóm trẻ dưới 19 tuổi. Đáng chú ý, nam giới có nguy cơ tử vong do TNGT cao hơn nữ.
                                          
Điều tra hộ gia đình về tai nạn thương tích tại Thừa Thiên - Huế và Long An thời gian qua cho thấy, chi phí điều trị do người bị tai nạn chi trả ước tính hàng năm ở Huế là trên 70 tỷ đồng và Long An là gần 64 tỷ đồng.

Còn theo báo cáo giám sát tai nạn thương tích tại BV năm 2006, tổng viện phí cho hơn 10.000 trường hợp lên đến hàng chục tỷ đồng. Trung bình viện phí cho 1 tai nạn thương tích tại BV là hơn 1 triệu đồng. Số tiền này nhiều hơn mức thu nhập bình quân của 1 người lao động bình thường trong 1 tháng.

Các chuyên gia y tế cho rằng, nguyên nhân và yếu tố hàng đầu có liên quan đến tỷ lệ mắc và tử vong do TNGT vẫn là mũ bảo hiểm (MBH). Thống kê các trường hợp TNGT cấp cứu đến BV năm 2010 cho thấy, tỉ lệ không đội MBH trong nhóm bị chấn thương sọ não chiếm 12%, tỉ lệ đội MBH không cài quai trên số TNGT là 2,3%. Số người vi phạm quy định đội MBH trung bình chiếm 10%, trong đó, Hà Nội chiếm cao nhất với hơn 15%, tiếp đến là Huế, thấp nhất là Tiền Giang. So sánh vi phạm qui định đội MBH theo giới và nghề nghiệp, tỉ lệ vi phạm của nữ cao hơn nam; nhóm sinh viên, học sinh không đội mũ cao hơn nhóm công chức 2 lần…

Đáng chú ý‎ là, khả năng đáp ứng cấp cứu tại nhiều cơ sở y tế chưa đạt tiêu chuẩn để bảo đảm chăm sóc chấn thương thiết yếu theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới. Nghiên cứu tại Hà Nội và Thừa Thiên - Huế thời gian qua còn cho thấy, trên 50% số trường hợp bị TNGT được đưa đến các cơ sở y tế bằng phương tiện xe ôm hoặc xe máy, mà không có sự hỗ trợ từ bất kỳ chuyên môn y tế nào.

Hiện ngành Y tế đang triển khai một số mô hình vận chuyển cấp cứu ngoài xe cứu thương như mô tô cứu thương.

Trung Nguyên