Theo báo cáo của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), tỷ lệ lao động trẻ em tại Việt Nam thấp hơn tỷ lệ trung bình của toàn thế giới và rất gần với tỷ lệ của khu vực. Báo cáo mới nhất của ILO về Xu hướng Lao động trẻ em toàn cầu ước tính trong năm 2012, khoảng 168 triệu trẻ em ở độ tuổi từ 5 - 17 là lao động trẻ em trên toàn thế giới, chiếm khoảng 10,6% dân số trẻ em. Trong khi đó, tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, tỷ lệ này là 9,3%.

Cũng theo ILO, khoảng 1,75 triệu trẻ em đang làm việc được thống kê vào nhóm lao động trẻ em theo định nghĩa sử dụng trong báo cáo này. Đó là việc trẻ em ở những nhóm độ tuổi nhất định làm việc với thời gian làm việc có thể ảnh hưởng không tốt đến việc tham gia giáo dục và sự phát triển của trẻ em và/hoặc trẻ em tham gia làm những công đoạn (phần việc) ở các công việc có điều kiện lao động có hại và công việc cấm sử dụng lao động chưa thành niên theo pháp luật Việt Nam và các quy định quốc tế do ILO đưa ra.

Phần lớn lao động trẻ em sinh sống ở khu vực nông thôn, làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp và là lao động hộ gia đình không hưởng lương.

Được thực hiện năm 2012, cuộc khảo sát này cho thấy khoảng 1/3 số lao động trẻ em (gần 569.000 em) có thời gian làm việc trên 42 giờ/tuần. Thời gian lao động kéo dài đã ảnh hưởng đến việc tham gia học tập của trẻ em, bởi nhiều em trong số này hiện tại không đi học.

“Số trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trong đó có trẻ em phải lao động sớm là một thách thức đối với Việt Nam”, ông Doãn Mậu Diệp, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết. “Việt Nam đã và đang nỗ lực đẩy mạnh các giải pháp phòng ngừa và can thiệp để bảo vệ trẻ em, tạo môi trường lành mạnh cho mọi trẻ em phát triển toàn diện”.

Không phải mọi hình thức lao động của trẻ em được coi là lao động trẻ em. Trong bối cảnh của Việt Nam, kinh tế hộ gia đình còn chiếm tỷ trọng lớn, thị trường lao động chưa phát triển, trẻ em trong những lứa tuổi nhất định có thể tham gia làm một số công việc với lượng thời gian nhất định mà không ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe, sự phát triển và cơ hội học tập của trẻ.

Theo khảo sát quốc gia này, cứ khoảng 6 trẻ em Việt Nam ở độ tuổi 5 -17 thì có 1 em tham gia hoạt động kinh tế, với tỷ lệ nam nhiều hơn nữ. Khoảng một phần tư trong số này phải làm việc, trong khi đó, một phần tư khác lựa chọn làm việc để học nghề và tạo thêm thu nhập.

Ông Gyorgy Sziraczki, Giám đốc Văn phòng ILO tại Việt Nam nhấn mạnh: “Lao động trẻ em cần được loại bỏ bởi nó lấy đi tuổi thơ, tiềm năng và nhân phẩm của những đứa trẻ, gây ảnh hưởng xấu tới sự phát triển về thể chất và tinh thần của các em”. Ông Gyorgy Sziraczki cho rằng việc này đòi hỏi cả một quá trình và cần thời gian. Bên cạnh những quy định pháp luật về phổ cập giáo dục trung học cơ sở, việc cho ra đời cơ sở dữ liệu quốc gia đầu tiên về lao động trẻ em đã thể hiện quyết tâm cao của Việt Nam trong cuộc đấu tranh chống lao động trẻ em, đặc biệt là những hình thức lao động trẻ em tồi tệ nhất.

Phương Anh