Xe điện phù hợp với các tiêu chí xanh - sạch - đẹp ở các đô thị.

4 tỉnh, TP thí điểm

Hiện tại, Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho 4 tỉnh, TP được thực hiện thí điểm xe điện 4 bánh (xe điện) chở khách thăm quan du lịch, gồm: TP Hà Nội (khu phố cổ và xung quanh hồ Hoàn Kiếm, hồ Tây); thị xã Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa; thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An và TP Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình.

Thống kê cho thấy, trừ xe điện sử dụng ở các bệnh viện và các mục đích đặc thù khác thì hiện cả nước có tổng số 621 xe thí điểm hoạt động, trong đó nhiều nhất là tỉnh Thanh Hóa 431 xe, Nghệ An 110 xe, Hà Nội 50 xe và tỉnh Quảng Bình đang chỉ đạo đơn vị thực hiện và đưa vào hoạt động từ quý II/2014 với 30 xe.

Thực tế, sau 3 năm triển khai sử dụng thí điểm xe điện trên địa bàn Hà Nội, phương tiện này được đông đảo nhân dân Thủ đô và du khách hoan nghênh đón nhận bởi vừa đáp ứng được nhu cầu đi lại của các đoàn khách du lịch, hạn chế lượng xe xích lô tham gia giao thông và khắc phục được tình trạng tắc nghẽn giao thông, lại vừa là phương tiện giao thông "xanh", thân thiện với môi trường. Qua đó, cũng tạo thêm một loại hình, thương hiệu du lịch "xanh" rất ấn tượng trong mắt khách du lịch, đặc biệt là du khách nước ngoài.

Với nhiều người dân, xe điện là loại phương tiện giao thông rất thân thiện như không gây tiếng ồn, khói, bụi khí thải gây ô nhiễm môi trường, từng bước xây dựng thói quen đi bộ và sử dụng phương tiện giao thông công cộng. Đặc biệt, với kích thước nhỏ, tốc độ phù hợp trong đô thị (tối đa không quá 40km/giờ), loại hình xe "xanh" này rất phù hợp với kết cấu, kiến trúc giao thông đô thị, góp phần bảo tồn không gian kiến trúc văn hóa khu phố cổ Hà Nội - di sản văn hóa quốc gia.

Còn tại thị xã Sầm Sơn, Thanh Hóa, nơi thí điểm loại hình xe "xanh" này từ khá sớm cũng đem lại không ít những phản hồi tích cực như: Đáp ứng được công tác bảo vệ môi trường, an toàn giao thông và tạo điều kiện việc làm cho người lao động, góp phần thúc đẩy hoạt động du lịch địa phương.

Theo đánh giá của Bộ GTVT, dự án thí điểm xe điện chạy quanh phố cổ và khu vực Hồ Tây  của Hà Nội có ý nghĩa lớn về mặt xã hội. Qua 3 năm hoạt động, xe điện đã phục vụ hơn 1,2 triệu lượt khách. Hết tháng 6/2013, tổng doanh thu của xe điện đạt trên 20,4 tỷ đồng, làm phong phú thêm các tour du lịch.

Đăng ký, cấp biển số và xử phạt như ô tô

Mặc dù có khá nhiều ưu điểm và thân thiện với môi trường, song theo Bộ GTVT, trong việc thí điểm xe điện, chưa quy định số lượng phương tiện tối đa được phép hoạt động tại một địa phương nên đã có địa phương cho đầu tư số lượng xe quá nhiều so với nhu cầu thực tế, dẫn đến việc kiểm soát và quản lý có nhiều bất cập như: Nghệ An, Thanh Hóa. Một số địa phương như Đà Nẵng, Lào Cai... chưa được đồng ý cho phép thí điểm nhưng đã tự động đưa xe điện vào hoạt động, gây ra sự không đồng bộ trong thực hiện quy định của pháp luật.

Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ về lâu dài cho phép bổ sung loại hình xe điện là một phương tiện vận chuyển khách du lịch trong phạm vi hẹp là các khu phố cổ, khu du lịch của nội thành, thị xã của các tỉnh, TP và đưa vào quy định trong Luật Giao thông đường bộ.

Cụ thể, trước mắt giao UBND các tỉnh, TP có nhu cầu phục vụ khách du lịch bằng xe điện 4 bánh phải lập dự án trình Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, số lượng tối đa không quá 150 xe/tỉnh. Đồng thời, kiến nghị Bộ Công an cấp đăng ký, biển số cho loại xe điện 4 bánh. Xử lý vi phạm hành chính đối với loại xe này áp dụng theo quy định đối với xe ô tô chở số chỗ ngồi tương ứng.

Do là loại hình mới, nên Bộ GTVT cũng nêu ra một số phát sinh sau khi đưa loại hình xe điện này vào vận hành như cần sửa đổi Luật Giao thông đường bộ; quy định chi tiết phạm vi hoạt động, lộ trình di chuyển cũng như quy định về đối tượng được phép kinh doanh đối với xe điện chở khách du lịch...