Lễ ra mắt HĐQLPTT Trang. Ảnh: Trần Quý

Việt Lâm, một trong những xã đang dẫn đầu về tiêu chí nông thôn mới (NTM, đạt 18/19 tiêu chí) đang được chọn là nơi đầu tiên để thực hiện mô hình thí điểm này. Bà Nguyễn Thị Nghiên, Chủ tịch UBND xã Việt Lâm cho biết, mô hình HĐQLPTT đang được áp dụng thí điểm tại thôn Trang trong thời gian 1 năm (9/2014 - 9/2015). Với kết quả đạt được ban đầu có thể nói mô hình đang được vận hành một cách hiệu quả.

Theo bà Nghiên, để có một HĐQLPTT, các tiêu chí bình xét, lựa chọn đã được kiện toàn lại. Người dân có quyền bày tỏ thái độ, đề xuất ý kiến và chấp thuận hay không chấp thuận với các chức danh sẽ bầu trong HĐQLPTT. Sau rất nhiều lần tổ chức, lấy ý kiến, lấy phiếu tín nhiệm, người dân đã thực sự tìm được người đại diện để quản lý các mặt xã hội cho mình. Nghĩa là, người được bầu thực chất là người có uy tín, có phẩm chất và là những người mà người dân đã rõ tư cách đạo đức của họ.

Về chế độ chính sách của thôn vẫn giữ nguyên, đối với các chức danh đảm nhiệm thêm, ngoài mức phụ cấp được hưởng sẽ được hưởng thêm 100% mức phụ cấp của chức danh được giao nhiệm vụ. Về chức năng, nhiệm vụ HĐQLPTT sẽ bàn và quyết định trực tiếp thực hiện các công việc tự quản, không trái với qui định của pháp luật trong xây dựng NTM, chỉ đạo phát triển sản xuất, xây dựng các công trình phúc lợi, xóa đói, giảm nghèo. Thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đảm bảo trật an toàn xã hội; xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư; thực hiện qui chế dân chủ ở cơ sở.

Với các cá nhân, các chức danh được bầu, người dân thôn Trang thực sự đã có những người đại diện cho mình như: Chủ tịch, Phó Chủ tịch và các thành viên trong Hội đồng. Trong đó: Chủ tịch Hội đồng là Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng ban Công tác Mặt trận; Phó Chủ tịch Hội đồng là Trưởng thôn kiêm khuyến nông, khuyến lâm, thú y; còn các chức danh khác gồm: Chi hội Trưởng Hội Cựu chiến binh, Người cao tuổi, Hội Nông dân kiêm thôn Đội trưởng, Hội Phụ nữ kiêm y tế thôn bản, Bí thư Chi đoàn kiêm công an viên. Như vậy, HĐQLPTT từ 12 chức danh chỉ còn lại 7 chức danh.

Các lĩnh vực phát triển kinh tế - xã hội được HĐQLPTT quyết định. Ảnh: Trần Quý

Từ khi HĐQLPTT đi vào hoạt động, mọi công việc dường như trôi chảy hơn. Vì những người được lựa chọn hầu như đều là người có đức, có uy tín của thôn chứ không phải những người không được dân ưng bụng nhưng vẫn được bầu và tham gia quản lý. Vì được dân lựa chọn nên mọi công việc trong thôn họ đều coi là việc của nhà. Ví như việc thi công các tuyến đường liên thôn, liên xã, hay kênh mương nội đồng… từ khi có HĐQLPTT ra đời, chất lượng và sự giám sát được nâng lên cao hơn rất nhiều lần.

“Tuy mới đưa vào hoạt động một thời gian ngắn, nhưng HĐQLPTT đã phát huy  những ưu điểm của mình. Do số người gọn nhẹ, lại là những người uy tín nên mọi suy nghĩ và quyết định của họ đều nhận được sự ủng hộ của người dân. Người dân nơi đây đang đặt niềm tin vào mô hình này”, bà Trần Thị Đài cho biết.

Ông Lương Văn Đoàn, Phó Bí thư Huyện ủy kiêm Chủ tịch UBND huyện Vị Xuyên cho rằng, mô hình HĐQLPTT là kết quả nghiên cứu và vận dụng hết sức sáng tạo đối với thực tiễn tại cơ sở. HĐQLPTT ra đời, sẽ giảm sự cồng kềnh các chức danh ở thôn và tăng cường đồng thuận, dân chủ và giám sát lên mức cao nhất. Hiện, mô hình HĐQLPTT đang được thí điểm tại 2 thôn: Thôn Trang (xã Việt Lâm) và thôn Minh Thành (xã Trung Thành).

“Có thể còn quá sớm để khẳng định tính hiệu quả tối đa của mô hình này, nhưng sau 2 tháng triển khai thí điểm, mô hình HĐQLPTT đang đem lại những kết quả nhất định. Sau 1 năm thí điểm, nếu thực sự hiệu quả, chắc chắn mô hình HĐQLPTT sẽ được nhân rộng. Đầu đã xuôi, chắc đuôi sẽ lọt”, ông Đoàn nói.

Trần Quý