Đến xóm Ải, du khách được chiêm ngưỡng những nếp nhà sàn với kiến trúc nguyên sơ của nhà sàn Mường cổ; được thưởng thức những là điệu dân ca Mường Bi (hát đối, hát ru, hát đập hoa; những trò chơi dân gian (ném còn, chằm chỉ, chằm chăn, đánh mảng, bắn nỏ); các lễ hội người Mường (cồng chiêng, mừng cơm mới, khai hạ) và các món ăn độc đáo, hấp dẫn (cá muối chua, đu đủ nộm tép muối chua, thịt trâu nấu lá lồm, măng chua nấu thịt gà, măng chua nấu cá suối, thịt trâu kho măng chua...).


Nướng chả lá chanh, món ẩm thực của người Mường Bi
           
Năm 2008, xóm Ải được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) công nhận là làng truyền thống tiêu biểu của dân tộc ít người và là xóm đại diện dân tộc Mường xây dựng 20 làng truyền thống của cả nước. Đồng thời xóm Ải đã được Bộ VH-TT&DL đưa vào Dự án "Cải tạo, bảo tồn làng Mường cổ" do Sở VH-TT&DL tỉnh Hòa Bình làm chủ đầu tư. Tuy nhiên do nguồn vốn có hạn nên việc cải tạo, bảo tồn những ngôi nhà sàn, cơ sở hạ tầng trong xóm chưa được nâng cấp. 


Nhà sàn nguyên bản của người Mường Bi  

Ngoài nét hoang sơ của không gian cảnh quan một làng Mường cổ, xóm Ải còn nhiều việc phải làm như: Vệ sinh môi trường, duy tu sửa chữa những ngôi nhà sàn đã hư hỏng, xuống cấp. Đặc biệt là hiện nay đã có hộ gia đình làm nhà sàn mới với cột, cầu thang làm bằng bê tông cốt thép; công trình vệ sinh, chuồng trại chăn nuôi chưa đảm bảo hợp vệ sinh.


 Cầu tre bắc qua suối Ải
          
 Mới đây, Sở VH-TT&DL Hòa Bình đã mở lớp bồi dưỡng kỹ năng du lịch cộng đồng cho một số người dân xóm Ải. Mong rằng, với bản sắc văn hóa độc đáo của mình, với khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, xóm Ải sẽ là điểm đến, điểm dừng chân lý tưởng của du khách xa gần. 


Thái thịt lợn làm cỗ lá chuối

Tin, ảnh: Hồng Bài