Lễ hội đánh cá Đồng Hoa còn được gọi là lễ hội đánh Vực Rào, được tổ chức mỗi năm một lần khi mùa màng của người dân trong vùng đã thu hoạch xong. Đây là ngày hội mang đậm màu sắc dân gian độc đáo, được tổ chức hàng năm, mang tư tưởng khuyến nông, khuyến ngư, phát triển nông nghiệp, nông thôn.

Ông Nguyễn Văn Hùng, xã Xuân Viên cho biết: Trước đây, lễ hội đánh cá Đồng Hoa được tổ chức rầm rộ và quy củ. Làng lập ra các quy định, có ban quản lý tuần tra canh gác, ngày thường không cho người dân đến đánh bắt cá, khi đến ngày lễ, mọi người trong xã mới được tham gia hội và đánh bắt cá tại đầm vực.

Từ sáng tinh mơ, hàng nghìn người tập trung tại Đầm Vực, xã Xuân Viên tham dự lễ hội đánh cá.

Trong ngày này, lý trưởng (người đứng đầu làng) và các bậc cao niên trong làng cho lập bàn thờ hương đăng hoa quả cúng tế thành hoàng bản thổ tại ngôi miếu cạnh đầm Vực. Sau khi làm lễ xong, sẽ đánh một hồi chiêng rồi đích thân lý trưởng sẽ hú một tiếng và cầm nơm xuống đầm úp cá khai mùa lễ hội.

Ngay sau khi lý trưởng xuống đầm thì tất cả mọi người trong làng, từ già trẻ gái trai đều ào xuống đầm để cùng nhau bắt cá. Người nơi đây quan niệm rằng, ai bắt được cá to hoặc nhiều cá thì sẽ gặp nhiều may mắn, mùa màng bội thu trong suốt năm ấy.

Ngày hội có sự tham gia của đông đảo người dân địa phương.

Ông Đặng Bá Châu, xóm Cát Thủy, xã Xuân Viên, huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh) đã hơn 60 tuổi vẫn háo hức tham gia lễ hội cùng bà con trong làng: “Hôm nay nhà tôi có 5 người đều có mặt ở đây từ sớm. Ở làng này, trừ những cụ ông cụ bà già yếu, hay những đứa trẻ quá nhỏ chưa thể bắt được cá thôi chứ ai cũng đi ra đây bắt cá lấy may vì đây là tục lệ độc đáo của làng từ xa xưa”.

Hải Yến